*
Fransız, filozof ve tarihçi. İnsanın doğal yasalarla yönetildiğini, evrene dirilik kazandıran bir güç taşıdığını ileri sürmüştür.
3 Şubat 1757'de Anjou'da doğdu, 25 Nisan 1820'de Paris'te öldü. Ancenis ve Angers kolejlerinde ortaöğrenimini bitirdikten sonra, bir süre Paris Tıp Fakültesi'nde okudu. Tıpla ilgilenmek istemediğinden felsefe ve tanrıbilim öğrenimi gördü. Bir süre, ünlü aydınların toplandığı, filozof d'Holbach ile Madan Fielvetius'un evinde düzenlenen konuşmaları dinledi, bilgin ve filozoflarla yakın ilişkiler kurdu. 1782'de Doğu ülkelerini tanıma amacıyla uzun gezilere çıktı. Lübnan'da kapandığı bir manastırda Arapça öğrendikten sonra Mısır, Suriye ve Osmanlı İmparatorluğu'nun güneydoğu illerini gezdi. Fransa'ya dönünce Voyage en Egypte et en Syrie 1787 (Mısır ve Suriye'de Gezi) adlı, geniş ilgi uyandıran yapıtını yayımladı. Bunun üzerine XVI. Louis tarafından Korsika'ya tarım genel yönetmeni olarak gönderildi. 1789'da Parlamento'ya seçildi. 1792'den sonra kralcılıkla suçlanarak tutuklandı, 1794'te Amerika gezisine çıktı. Dönüşünde bütün gücünü çalışmaya vererek yapıtlarını yayımlamayı sürdürdü.
Volney, belli bir konu üzerinde durmamış, tarih, dil, tanrıbilim, felsefe, yazın ve politika gibi çok değişik alanlarla ilgilenmiştir. Felsefe bakımından Locke ve Condillac'tan kaynaklanan bir görüşü benimsemiş, 18. yy deneyci-gözlemci düşünce yöntemini savunmuştur. Ona göre insan doğal bir varlık olduğundan, doğa yasalarına bağlıdır, onda evren bütününe dirilik kazandıran tözden öğeler vardır. İnsanın, doğal yasalara bağlılığı özgürlüğünü ortadan kaldırmaz, onun yaşamı boyunca uğradığı mutsuzluk kendi bağımsızlığını doğa yasalarına karşı bir güç olarak kullanmak isteyişindendir. İnsan, doğuştan uygar değildir, onu geliştiren, uygar duruma getiren gereksinimlerin baskısı, kıvanç duyma eğilimi ve üzüntüden kaçışıdır. İnsan kendini seven, sevilmeyi isteyen bir varlıktır. Bu özelliği ona toplum oluşturmayı, bir topluluk içinde yaşamayı, üretim alanında başarılı olmayı, birtakım üretici kurumlar yaratmayı öğretmiştir. Bu nedenle, insanın gelişmesi öğrenmesine, öğrenmesi de kendisini sevmesine bağlıdır.
İnsanın toplum kurması, bireylerle uyum ve birlik içinde yaşamaya çaba göstermesi ortak gereksinmelerden doğmuştur. İnsan, bir birey olarak güçsüzdür, başka varlıklarla başa çıkacak durumda değildir. Deneyler, gözlemler ona tek başına yaşama olanağının bulunmadığını, bir topluluk içinde varlığını sürdürmenin gereğini öğretmiştir. İşte toplumsal yaşamın, birliğin kaynağı budur. Toplum yaşamı insanı bir yandan güçlendirmiş, bir yandan da bencil kılmış ve doğa yasalarına göre davranmaktan uzaklaştırmıştır. Mutsuzluğun kaynağı bu doğal yaşama ortamının dışına çıkmadır. Bunda bencilliğin, kendini sevmenin, aşırı tutkulara kapılmanın etkisi büyüktür.
Volney için düşüncelerin, dolayısıyla bilginin kaynağı duyularla sağlanan duyumlardır. Bütün tinsel varlıkları yansıtan soyut kavramlar bu duyumlardan oluşturulmuştur. İnsan için duyu ve duyumdan başka bilgi öğesi yoktur. Dinler, onların getirdiği inançlar, duyu verilerinin soyutlanmasından doğmuş, uzun bir sürenin geçmesiyle gelenekleşmiş, özgün bir varlık gibi görülmüştür. Oysa bu, yanılmadır, bütün inançların duyularla sağlandığının kanıtı, dinlerin, toplumların ve bireylerin yaşama ortamlarına göre biçimlenmesi, gelişmesidir. Bilgi gibi toplumu yöneten yasaların, ahlâk ilkelerinin, bütün kutsal varlıkların, gelenek ve göreneklerin kaynağı da doğadır, doğayı tanımayı sağlayan duyulardır. Bu nedenle, 'deney-duyu-duyum' üçlüsü dışında bir bilgi kaynağı aramanın gereği yoktur.
Başlıca Yapıtları:
* Voyage en Egypte et en Syrie, 1787
( Mısır ve Suriye'de Gezi)
* Les Ruines, 1791 (Harabeleri 1749)
* La loi Naturelle, 1792 ( Doğal Yasa)
Kaynak: Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder