21 Ağustos 2024 Çarşamba

Scholem Alejchem - Ezgiler Ezgisi, Bir Gençliğin Romanı (Çeviren: İ. Hakkı Ünsal)

 

Arka Kapak

*

Ezgiler Ezgisi, Scholem Alejchem'in Tevrat'ın (Eski Ahit'in) "Neşideler Neşidesi" bölümüne dayanarak yazdığı bir aşk öyküsüdür. Bu öyküde, yazar, Yahudi ve Hıristiyan dinbilimcilerin alegorik yorumlarından uzaklaşarak "Neşideler Neşidesi"nin doğal anlamını kendine çıkış noktası almıştır. Yahudi yorumcular bu metinleri Tanrı'nın halkıyla konuşması, Kilise de İsa'nın halkıyla konuşması olarak yorumlamıştır. Yazar, Ezgiler Ezgisi'nde şarkıların gerçek anlamına, yani erotik anlamına yöneliyor: Busi ile Şimek kardeş gibi büyümüşlerdir; Busi'nin ana-babası yoktur. Bazen oyun oynarken Busi'nin üzüntüsü yüzüne vurur. Bu durum Şimek'in yüreğini parçalar, ona göre Busi dünyanın en güzel prensesidir, Hazreti Süleyman'ın sevgililerinden de güzeldir. Birlikte büyürken sevgilerini de büyütürler. Damdaki Kemancı'nın (Sütçü Tevye) yazarı Scholem Alejchem'in bu kısa romanında, büyük yazarlara özgü derin hümanizma bulunmaktadır. Yazar, romanı basılmadan Newyork'ta öldü (1916). Vasiyetine göre, mezarının başında bu yapıtının bazı bölümleri okundu.

*

Ezgiler Ezgisi'ne esin kaynağı olan, Tevrat'ın "Neşideler Neşidesi" ("Ezgiler Ezgisi") bölümü okurun okuma eylemini boyutlandırmak amacıyla kitabın sonuna eklenmiştir.

*

Ezgiler Ezgisinin yazarı Scholem Rabinowitsch (1859-1916), takma adıyla Scholem Alejchem (İbranice anlamı: Selamünaleyküm) olarak bilinir. Klasik Yiddiş yazınının en önemli üç yazarından biridir. Tevrat'a bağlı kalarak İbranice yazmaya başlamasına karşın, daha sonra halk eğilimini de dikkate alarak Yiddiş diliyle yazdı. Birçok Yahudi gibi 1905'te Çarlık Rusya'dan sürülünce ABD'ye yerleşti. Bu ''sınırsız olanaklar ülkesi''ndeki deneyimleri Der Sohn des Kantors adlı romanına yansır. Romanın Rusça çevirisini okuyan Maksim Gorki, ''Hem ağladım, hem güldüm,'' diye yazar. Scholem Alejchem öldüğü zaman, özellikle Sütçü Tevye adlı romanıyla çok ünlü bir yazardı. Damdaki Kemancı adıyla Broadway'de ünlenen bu müzikal bütün dünyada olduğu gibi ülkemizde de sahnelenmiştir.

*

''Ki asoh chammoswass ahawoh.. Çünkü sevgi ölüm kadar güçlüdür. koschoh chischaul kinoh.. ve gayretleri cehennem kadar güçlü. reschofajoh rischpej eesch.. közleri yalımlı.. schal'hawassjoh.. Efendinin yalımı..'' (Sayfa: 68-69)
*

''Başlangıç, en kötü başlangıç bile daha iyidir, en iyi sondan.'' (Sayfa: 97)

Arthur Koestler -Spartacus (Çeviren: Zühal Avcı)

  ''Öğrencilere her vesileyle şunları hatırlatır Lentulus: ''Yaşamak herkesin elinin altında olan bir şey, ama ölmek ancak, ...