Nâzım Hikmet Ran - Yusuf ile Menofis (Oyunlar 3)

İNSANLIK ÖLMEDİ YA:

*

''Köleliğin en korkuncu, köle olduğunu fark etmemektir..'' (Sayfa: 20)

*

EVLER YIKILINCA [1949]

*

''İnsan dediğin, karşısındaki insanın, fenalık edemeyecek kadar zayıf olduğunu bilirse, kurtken aslan kesilir..'' (Sayfa: 125)

*

''Ateş, barutun üstüne düşerse, arif olana yol görünür.'' (Sayfa: 128)

*

''İnsan insana karşı, düşündüğünü söylemezse, aradaki saygı değil, korkudur, baba.. Ben seni sayıyorum, ama senden korkmuyorum.'' (Sayfa: 149)

*

YUSUF İLE MENOFİS:

''Taşı, evet, sabırla, evet, akılla, evet, gerekirse kurnazlıkla, evet, ortalığı velveleye vermeden, evet, kendi kaderini yontar gibi, ama yanıbaşında kaderlerini yontan öteki taşçılarla beraber, fakat sevgiyle, hem taşı, hem kendini, hem başkalarını severek yontacaksın.'' (Sayfa: 175-176)

*

İKİNCİ KADIN: Ne iyi yürekli insansın. Dinlensinler diye paydos ettirdin işlerini.

YUSUF: Babam Yakup'un iki eşeği vardı. Birisine çok yük sarardı ve taşıyabileceğinden çok yük sarardı ve soluk aldırmazdı. Fakat ötekine taşıyabileceği kadar. İki eşekten biri beş yıl yaşadı ve öbürü on beş yıl. Hangi eşek daha çok yaşadı ve hangisi babama daha çok iş gördü.?

İKİNCİ KADIN: Akıllı adamsın. (Sayfa: 177)

*

ZELİHA: (Menofis'e) Söylesene, beni öldürür müsün.? Alacağınızı vermezsem beni öldürür müsün.?

MENOFİS: Seni öldürmek.. Seni.. hayır. Dedim ya, acemisiyiz bu işin. Fakat..

ZELİHA: Nil kenarında ördüğünüz duvarları mı yıkarsınız.?

MENOFİS: Onu o kadar sağlam ördük ki.! Biz namuslu duvarcılarız. Biz hilesiz çalışan duvarcılarız. Onu o kadar sağlam ördük ki yıkılmaz. Sonra.. yazık olur. O kadar sağlam ördük ki.!

ZELİHA: Ambarlarımdan birini yağma edersiniz. Bak, gözlerin parladı. Bunu nasıl olsa, sen bulmasan arkadaşların bulacaktı. Ambarlarımdan birine saldırısınız.

MENOFİS: Bunu yaparız belki. Evet, bunu yaparız. Hem öteki ambarlarını da ateşe veririz. Evet, bunu yaparız. Hem de bunu yapacağız. Alacağımızı vermezsen bütün ambarlarını yakacağız. Ben Menofis.. Biz arkadaşlar yani, yalan söylemeyiz, yapamayacağımız işe yaparız demeyiz. (Sayfa: 215)

*

''Belki bu kadar çok, bu kadar kolay öldürülemezdik, bu kadar unutkan olmasak.''(Sayfa: 220)

*

AVRUPALI ÖLÜ: Niye güldün.? Biz ölüyüz, unuttun mu.? Ölüler güler mi.?

ASYALI ÖLÜ: Aklıma gelen şey benim gibi, senin gibi, onun gibi, şunun gibi kaç kere, kaç kere, kaç yerde, kaç yerde kıtlıktan ölmüş ölüleri bile güldürür.

AMERİKALI ÖLÜ: Ne geldi aklına.? Söyle, biz de gülelim.

ASYALI ÖLÜ: Biz burda böyle konuşuyoruz ya, biz burda böyle konuştuğumuz için, bizi burda böyle konuşturan adama propagandacı diyecekleri aklıma geldi.

AFRİKALI ÖLÜ: Fakat biz kıtlıktan öldük. Yalan mı.? Kaç kere, kaç kere, kaç yerde, kaç yerde.

AMERİKALI ÖLÜ: Kıtlıktan öldük.! Yalan mı.?

HAHAM: (Yüksek sesle.) Ve Yusuf parayı Firavun'un evine getirdi. (Sahne yavaş yavaş kararmaya başlar.) Ve Mısır diyarında ve Kenan diyarında para tükenince bütün Mısırlılar Yusuf'a gittiler ve dediler.

(Kararır.) (Sayfa: 221-222)

*

YUSUF: Sana ekmek ve buğday vereceğim.

MENOFİS: Kimin ekmeğini ve buğdayını, kime veriyorsun, Yusuf.? (Birdenbire arkaya, halka döner.) Burda bu adam oturmuş, etrafında kâtipleri, muhafızları, kimin ekmeğini, kimin buğdayını, kime veriyor.? Ambardakiler, ekmekler, buğdaylar ve yiyecekler kimin toprağından ve bahçesinden ve kimin elleriyle ekildi ve biçildi ve toplandı.?

YUSUF: Menofis, bu söylediğin nedir.? İnsan ağzında ses, ses olalı ve ses söz olalı böyle bir söz duyulmuş mu.? (Sayfa: 235)

*

MENOFİS: (Yusuf'a) Sen Yusuf, Firavun'a, Yusuf, Sen Firavun'a babanın torunlarını da kendi çocuklarının çocuklarını da sattın. Sen Firavun'a sevdiklerini de sattın. Gün gelecek, onlar angarya memurlarının kırbacıyla çalışacak ve tarlada ve her çeşit işte, harçta ve kerpiçte, ağır işte hayatları acı olacak ve doğurma iskemlesi üzerinde kadınları erkek çocuk doğurursa o çocuk öldürülecek. Sen Firavun'a kendi çocuklarını, çocuklarının çocuklarını da sattın, Yusuf.!

YUSUF: (Muhafızlara) Götürün, söyletmeyin.

MENOFİS: Haydi, gidelim, kuşlar etimi yesin. Halbuki yaşamak güzel şey. (Muhafızların arasında sendeleye sendeleye giderken durur ve Yusuf'a döner.) Yusuf, sen Tevrat'a göre yüz on yaşında öleceksin ve ben oynadığımız oyunu yazana göre kırk yaşında ölüyorum. Sen daha altmış, yetmiş yıl yaşayacaksın. Tevrat'ın hesabına göre. Bense, oyun icabı, yarım saat sonra öleceğim. Halbuki o kadar da sürmeyecek sanıyorum. Demin şurama, böğrüme bir bıçak attı muhafızların. Barsaklar kesildi galiba. Halbuki yaşamak, ölmemek.. ölmemek, yaşamak. Yusuf, sen de ben de binlerce yıl yaşayacağız daha. (Sayfa: 237-238)

*

İVAN İVANOVİÇ VAR MIYDI, YOK MUYDU.? (1955)

''Bir komünistin, başka bir komünist için, bir üçüncü komünistten iltimasta bulunmasına taraftar değilim. Kasabada mesken buhranı var.. Bu buhranın ağırlığını herkesten önce partililerin taşıması gerek.. Kaldı ki, çoğu da taşıyor bunu, kimseden iltimas dilenmeden..'' (Sayfa: 247-248)

Ivan Shishkin - Çam Ormanında Sabah

''Sevdikten sonra elbette deli gibi sevecek, akıllı gibi sevmek de sevda mı sayılır.?'' (Sayfa: 249)
*
İVAN İVANOVİÇ: (Kasketliye) Hani gönül acısı en büyük felaketti..
KASKETLİ: Öyledir.. Ve lakin bir çok acılar gibi o da şifa bulur çok şükür..
İVAN İVANOVİÇ: Bana öyle bir acı lazım değil.. İşime gelmiyor.. Bana şifa bulmayan bir acı lazım, kanser gibi..
KASKETLİ: Onun da şifası bulunacak..
İVAN İVANOVİÇ: Bana şifası hiçbir zaman bulunmayacak bir acı lazım..
HASIRŞAPKALI: (Gelir.) Şeref acısı.. Hele haksız yere çiğnenmişse şerefi.. (Sayfa: 252)

*

İVAN İVANOVİÇ: (..) Sözümü kesmeyin.. Biliyorum nurlu yollar, yılmaz mücahit, oy birliğiyle tasvip, muazzam başarılar gibi formüllere aleyhtarsınız.. Güzel.. Ama bu formüller cümlelerin tekerlekleridir. Takıverirsin dördünü beşini, cümle yürüyüverir, düşünceler de kolaylıkla ifadelerini bulur. Herkesin kullandığı, adeta sosyalist mülkiyet haline gelen bu tekerleklerden niçin faydalanmamalı.? (Sayfa: 265)

*

İVAN İVANOVİÇ: (Toparlanarak.) Dediğim şu, otoritenizi ve havanızı vakit geçirmeden süratle ve planla, yaratmak lazımdı.. Sizin şahsınız bahis konusu değil, bahis konusu olan her şeyden önce, yani bütün bir Sovyet kasabası, tekmil Sovyet insanları, hatta bütün ileri insanlıktır.. İşte portreleriniz her şeyden önce, yani bunun için asılı, Sergey Konstantinoviç.. (Sayfa: 267)

Viktor Vasnetsov (Üç Bahadır ya da Bahadırlar)

*

*

*

NÂZIMIN SESİ: Boşuna, İvan İvanoviç.. Benim de zayıf taraflarım tümenle, ama yakalayamadın onları.. Senden dolu dizgin nefret ettiğim, Petrof'u dolu dizgin sevdiğim için yazacağım bu piyesi.. (Sayfa: 294)

Cahit Irgat - Irgatın Türküsü

Cahit Irgat Üzerine

*

Selâhattin Hilâv:

*

1940'lı ve 50'li yıllar.. Çağdaş uygarlık düzeyine ulaşmak ve hatta bu düzeyi aşmak iddiası güden asker-sivil bürokrat iktidarın, özgürce bilgilenmeyi, düşünmeyi, hayal kurmayı, bir başka yaşam özlemeyi kesinlikle engellediği yıllar.. Belli birtakım olayların ve sözcüklerin ağza alınmasının olanaksız ya da hapse atılmanız için yeterli olduğu yıllar.. Başka bir deyişle, insan varlığının, bir şablona göre kesilip biçilerek çok küçük bir ölçekte yeniden üretilmeye çalışıldığı yıllar.. Kısacası, özgürlüğün kim bilir kaçıncı kez katledildiği yıllar.. Cahit, işte böyle bir ortamda şiir yazmaya, tiyatro yapmaya çalıştı: Savaşa karşı çıktı, insanların gereksiz yere birbirini öldürmesinin anlamsızlığını ve zavallılığını anlatmak istedi; yoksulluğu, terk edilmişliği, ezilmeyi, baskıyı, emeğin hor görülmesini, açlığı, kurulu düzenin akıldışılığını şiire dökmeye çalıştı. Biraz çocuksu, ama duyarlı ve tedirgin bir yüreğin içtenliğini her zaman taşıyan şiirleri yüzünden kovuşturmalara uğradı ve sürekli olarak çelmelendi. Barışı savunuyordu ve bu tutum, ''evlad-ı vatan''ı kan içmekten caydırmak olarak görüldüğü için, iktidardaki ''ilericiler'' ve ''uygarlıkçılar'' tarafından sakıncalı ve tehlikeli bulunmuştu. O yıllarda, aynı anlayış ve duyarlıkla şiirler, romanlar ve öyküler yazanların da başına buna benzer gaddar ve hazin durumlar geldi.

*

Cumhuriyet dönemi resmi ideolojisinin İttihat Terakki'den devraldığı ve kökü çok daha gerilere giden tepeden inmecilik, buyurganlık, doğu faşizmi, evrensel yasaklama eğilimi, kitap korkusu ve fikir düşmanlığı, 40'lı ve 50'li yılların temel özellikleridir ve kasvetli bir gelenek olarak günümüze kadar sürmüştür. Genellikle toplumsal, siyasal ve kültürel alanda, özellikle edebiyat ve şiirde kendini gösteren bu inanılmaz baskılar, Nâzım Hikmet gibi bir büyük şairin ''yaşamdan ve edebiyattan sürülmesi'' sonucunu vermişti. Böylece ''küçük insan'' şairlerine bir alan açılmış oldu. ''Anlayana sivrisinek saz'' düşüncesine dayanan ve ''tebdil gezen'' bir şiir yaygınlaştı. Batı şiiri örnek alınıyordu, ama bu şiirin geçirmiş ve geçirmekte olduğu evrim pek bilinmiyor ya da gerektiği gibi kavranamıyordu. Geleneksel Türk şiirindeki besleyici öğeler, resmi ideolojinin aldatıcı ''ilericilik'' yorumu dolayısıyla küçümseniyor ve algılanamıyordu: Nitekim bu gelenek içinde önemli bir yenileştirme deneyi gerçekleştiren Yahya Kemal de, sağcılar tarafından ''vatan-millet edebiyatı'' çerçevesi içinde değerlendiriliyor ve ''solcular'' tarafından göz ardı ediliyordu. Bu kopukluklar, 40'lı ve 50'li yılların Türk şiirinde bir ''çölleşme dönemi''ne yol açmıştır. Vezin ve kafiyenin atılması, lirizmden yüz çevirme, imge kullanılmaması, günlük dilin olduğu gibi devşirilmesi ve ''eda'', bu yıllarda, şiirde yenilik sayılıyordu. Garip akımının poetikası, bilindiği gibi ''eda''ya dayanır. Ne var ki, eda sözcüğü, ''tarz'', ''Üslup'' ve ''deyiş''ten başka bir anlam taşımaz ve dolayısıyla herhangi bir şiir yeniliğinin temeli de olamaz. Çünkü ''eda'', her gerçek şiir ürününde gördüğümüz evrensel bir belirlenimdir. Nitekim Nef'i, ''Var mı bir bencileyin şair-i pâkize edâ'' diyordu. Ama 40'lı ve 50'li yılların toplumcu şairleri (Cahit de bunların arasındadır), şiirsel geleneğin ve kaynakların hem Doğu hem Batı yönünde bu biçimde kurutulmuş olduğunun pek farkında değillerdi ya da ister istemez bu hava içinde yazmak zorunda kalmışlardı. Hatta bu küçültme ve kurutmayı, bir ''başkaldırı'' ve ''ilerici davranış'' olarak benimsedikleri bile söylenebilir. Bu şairlerin içinde düştüğü çelişki, kendi toplumcu dünya görüşlerini, bunun tam tersi olan ve şiirde egemenlik kuran bir poetika içinde vermek zorunda kalmalarından kaynaklanmıştır. Toplumcu bir görüş, insanı bütün yanlarıyla (düşünce, hayal, özlem, bilinçdışı, başkaldırı, eleştiri) ele almak zorundadır. Oysa bu şairler, kuşa döndürülmüş bir şiirsel araçla bu işi yapmaya çalıştılar. Bundan ötürü, yetenekleri ne olursa olsun, amaçları ile araçları arasındaki oransızlık, onları kısıtladı ve şiirlerinde yansıdı. (Sayfa: 5-7)

*

BU ŞEHRİN ÇOCUKLARI

*

Dünyamız

Gölgem mi şu meydanda uzanmış yatan.?

Yokluk fışkırıyor tabanlarından

Ama şiir söylüyor, yaşadığı besbelli.

*

Gazete satan çocuk

Bulutlara uzatmış ağzındaki çiçeği,

Ayıptır, aç mı tok mu sorulmaz.

*

Duvar dibindeki orospu

İş bekliyor, aşikâr,

Aşikâr utandığı böylesine yaşamaktan.

*

Neden mahzun şu evine dönen memur

Şu meydanda taş kesilmiş abide

Şu marangoz, şu ihtiyar dilenci.?

*

Malum dünyamızın hali.. (Sayfa: 17)

*

Peşinden Söylenen Şarkılar III

Mirasını paylaşıyor çocuklar

Darağacını son uykuya salıncak yapan

Mağrur gözlü mahkûmların. (Sayfa: 18)

*

Korkuyorum

Her yerde aynı hava, aynı koku, aynı dert

Korkuyorum.

Sen de kaçma bu şehirden

Yalnız bırakma beni,

Gökler bile değişiyor lahzada.

Ardından geliyor bak

Güneşiyle bulutuyla gökyüzü

Bütün şehir, bütün deniz, yeryüzü.

Sen de kaçma bu şehirden

Yalnız bırakma beni,

Ben fakir bir sahilin

Kahır yüklü çocuğu,

Korkuyorum. (Sayfa: 23)

*

Ağaç

I

*

Bir ağaç ki düşünür

Bütün ömrünce,

Bir ağaç ki ağlar

Yağmur yağdıkça,

Derdi sorulmaz

Gölgesiyle yatılır

Koyun koyuna toprakta,

Meyvesi yenilir

Dalı kesilir üstelik.

Ve ben şimdi ağlarım

Yağmur yağdıkça.

*

II

*

Çıldırtmağa kalkma beni

Çıldırmam.

Nasıl olsa benimsin

Yıldız yüklü ağaç. (Sayfa: 33)

*

Kahvaltı

Yıldızların hepsi birer muamma,

Hepsi ayrı âlemmiş.

Neme gerek.?

*

Sen gündüzden haber ver.

Gün doğsun

Kahvaltımız senden olsun

Güneş reçeli. (Sayfa: 37)

*

Dertliyim Apostol

*

Kadehimi son damlasına kadar içirdiler

Günahların kefareti ödendi

İnsan için nem varsa felaketlere verdim

Akşamın hayrolsun

İndir kepenkleri

Sabahlara kadar dertleşelim Apostol. (Sayfa: 39)

*

Memnunum Diyemem

*

Memnunum diyemem yaşadığıma,

Bana bir şey söylemiyor

Bu deniz parçası, bu taka.

*

Gün bitti, yollara düştü kahır

Ötme vapur, gelemem

Dört duvarla sarılmışım.

*

Sarmadı gitti beni

Bu yandan çarklı dünya;

İki yakam bir araya gelmiyor

Ivırı zıvırı caba.

*

Parmak parmak çürüdü

Bir karış ömrüm,

Yalan şeyleri özlemişim nâfile,

Nâfile şiir yazmış, kahırla yıkanmışım,

Gülmüşüm söylemişim, boş vermişim her şeye,

Senin için yaşamışım insanoğlu, nâfile.! (Sayfa: 54)

*

Bilen Bilir

Bir gemi kalktı rıhtımdan

Sen de içinde misin.?

Yağmur yağıyor rahat rahat

Ağzıma, gözlerime

Ve bütün şehre.

*

Bilen bilir kadrini

Mürdüm gözlüm, yağmur saçlım

Taşını toprağını mı öptün ki yerin

Kokun geliyor bahçelerden. (Sayfa: 56)

*

Bu Şehrin Çocukları

Usanç geldi arpa boyu sevinçten,

Bu dert bize yakışmıyor

Biz bu şehrin çocukları

Bu dünyanın mayası

Ekmeğinin kölesi

Ekmekten aziz insan,

Bu dert bize yakışmıyor. (Sayfa: 71)

*

RÜZGÂRLARIM KONUŞUYOR 1

İthaf

*

Niçin yaşadığını, öldüğünü bilmeyen

Dert çeken dost

Çürüyen dost,

Sizin için söylüyorum

Milyonlarca harp ölüsü adına

İyiliğin, kardeşliğin, ümidin

Aynı hakkın, hürriyetin

İnsanlığın şarkısını. (Sayfa: 75)

*

III

*

Bu şehrin insanları fakirdir

Sizin için dile geldik fakirler

Biz on parmak kadar dostuz sizinle.

*

Şehrin havasında homurdanma var,

Duy ve katıl şarkısına bu şehrin

Sen dünyayı omuzunda taşıyan

Sen yeraltı

Sen yeryüzü insanı,

Bir lokmaya bütün sabır

Bir lokmaya bütün kahır

Canlarını dişlerine takmış insanlar

Bir lokmaya.

*

İşsiz güçsüz

Evsiz barksız

Dili yok kalabalık

Sokaklar, caddeler, meydanlar dolusu

Biz şehirde, biz denizde

Biz tarlada, fabrikada

Satılıyoruz,

Haraç mezat

Bir lokmaya. (Sayfa: 80)

*

IV

*

Çıldırmak işten değil

Ağzımızdan dilimizi çaldılar

Cebimizden paramızı

Alnımızdan terimizi

Ve renk renk ayırmadan

Gözlerimizi.

*

V

*

Sizin için dile geldik fakirler

Sizin için dönüyor bu değirmen

Tez olun dostlar, tez olun

Herkesin dolaştığı bir bahçeye girelim

Arpa boyu zaman kaldı

Şehrin çıldırmasına.

*

Sabır zehir ömürlüm

Arpa boyu zaman kaldı. (Sayfa: 81)

*

XII

*

Yalan söylemiyor bu dünya

Dostlarımı ensesinden vurdular,

Bazımız kırbaç altında öldü

Bazımız harp meydanında

Ve bazımız gün doğmadan az önce

Heykel gibi

Saf saf

Darağaçlarında. (Sayfa: 85)

*

RÜZGÂRLARIM KONUŞUYOR 2

*

IV

Selam alın teriyle ekmek yiyen herkese

Selam bu günü hazırlayan ölüye

Selam saçlarından asılan

Tabanından çivilenen diriye.

Selam seksen ayak merdivenli

Kara yüzlü binanın

Üst katından atılan

Berrak gözlü

Paramparça cesede. (Sayfa: 90)

*

VIII

''Seni de seviyorum

ipimi çeken cellat

Biliyorum ekmeğin var

Boynumdaki ilmikte.'' (Sayfa: 92)

*

X

*

Belediye reisinden emir var*

Mezarını herkes kendi kazacak.

*

Şimdi mevsim sonbahar

Çoğumuzun sünger çekti üstüne

Açlık, kıtlık, kolera.

*

İyi bilir ellerimiz

Kazma kürek tutmasını,

Kardeş yüzü sevmesini.

*

Karşımızda kara kış var

Mezarını herkes kendi kazmalı.

*

* Dipnot: Londra 11. A.A. - Bugün Berlin'den alınan haberlere göre, Almanya'daki belediye başkanları bu kış soğuktan ve açlıktan ölmeye mahkûm olan yüz binlerce insan için şimdiden mezarlar kazdırtmak emrini almışlardır. (Gazeteler) (Sayfa: 94)

*

XIII

Anne girmem bu oyuncak dükkânına *

Orda toplar, tayyareler, tanklar var.

*

Seviyorum söğüt dalı atımı

Tekme atmaz, ısırmaz.

*

Ben yaşamak istiyorum

Ağaç gibi sessiz, rahat.

Karınca kararınca değil

Serile serpile boylu boyumca.

*

Anne girmem bu oyuncak dükkânına

Orda toplar, tayyareler, tanklar var.

*

* Dipnot: İkinci Dünya Harbi'nde Yahudi çocuklarına savaş oyuncaklarıyla

oynamaları yasaklanmıştı Almanya’da. (Sayfa: 97)

*

ORTALIK

*

Yaşamak

KALBİMİZİN ORTASINDA GÜVERCİN

GÜVERCİNİN KURSAĞINDA BİR KURŞUN

KEFENİMİZ ARŞIN ARŞIN

PARASIYLA PEŞİN PEŞİN (Sayfa: 107)

*

Sen Ölmüşsün

*

Sen ölmüşsün, ölmüşsün,

Tabancasız tüfeksiz.

Sen ölmüşsün çocuğum,

Evsiz, barksız, ekmeksiz.

*

Şarkılarım denizdendir, güldendir

Şarkılarım insandandır çocuğum.

Çamurdandır, hamurdandır, sudandır,

Mayadandır, ekmektendir, sendendir.

*

Kaderindir yaşayan,

Sen ölmüşsün çocuğum. (Sayfa: 113)

*

IRGAT'IN TÜRKÜSÜ

*

Adam Olana Çok Bile

Ekmeğimi gözyaşıma bandım da yedim. (Sayfa: 142)

*

Bacak

*

Yakacak odun kalmadı sobada

Kör olası gözüm tahta bacakta

Seni de sarsın alev

Kül etsin ocak

Yan tahta bacak (Sayfa: 142)

*

İnsan

Allah'ı şimdi gördüm,

Ağlıyordu.

İki gözü iki çeşme, elinde fener

Diyojen'i arıyordu. (Sayfa: 143)

*

Halk

*

Halkın azını aldatırsınız

Her zaman,

Halkın çoğunu aldatırsınız

Zaman zaman,

Ama halkın tümünü.?

Hiçbir zaman,

Hiçbir zaman. (Sayfa: 143)

*

Sevmek:

*

''Dağ dağa kavuşur, insan toprağa

At sırtında kırbaç, insan sırtında ağa

Ve ayırmak karaları, akları

Ve sevmek ve okşamak yalınayakları.'' (Sayfa: 158)

*

Ellerin

Ekmek gibi ellerin var

Sıcacık

Seni niçin sevmeyeyim.? (Sayfa: 160)

*

Dar

Mezarların en büyüğü dar

Sığmayacak Allahlar.. (Sayfa: 165)

*

YAŞADIM

*

Memleket - Ahmet - Mehmet

*

Almış başını kaçmış

Mutsuzmuş umutsuzmuş

Küsmüş küstürülmüş bıkmış

Kimin köyü kimin evi

Haram sofralarda yenmiş

En karamsar, münzevi.

*

Ak martı bu havada yaylanan

Donmuş kölelikte kan,

Yok böylesine güzel memleket

Yok böylesine aç ahmet - mehmet.

*

Ağla insanım ağla

Rüzgâr zehir kent zehir

Zengin cenazeleri çelenklerden bellidir

Ahmet -mehmet bölüşmüş son rızkını Allah'la.

*

Zinalar aşkla değil, günahla

Taş kesilmiş insan

Taş kesilmiş orman

Ağla insanım ağla

Boşal ferahla..

*

Yok böylesine güzel memleket

Yok böylesine aç ahmet - mehmet

Ağla ahmedim ağla

Ağla mehmedim ağla. (Sayfa: 191)

*

YAŞADIM

*

Kimlik:

''Acı insan soyulunca kabuktan

Öldürsem kendimi hiç acımadan

Karanlık bir avluda kalın duvarlı

Babacan bir ağaçta yüce boyumdan

Görsünler gittiğimi bu bok dünyadan.'' (Sayfa: 210)