Nâzım Hikmet Ran - Son Şiirleri 7 (1959-1963)

YİNE İYİMSERLİK ÜSTÜNE

*

Sağlığımda açıldı kosmos yolu,

Moskova'da açılış törenindeyim.

Avucumda bir çocuğun sarışın eli,

bir yılbaşı ağacı önündeyim.

*

Biliyordum, yaşına bile gelmeden,

gözlerinde sırça toplar yanan çocuk,

yolcu füzeleri güneşe doğru, yıldızların arasından,

balıklar gibi sessiz sedasız akıp gidecek.

*

Ama füze yolcuları yola çıkabilecek mi pasaportsuz.?

Bilet olacak mı.? Parayla mı alacaklar.?

Ve uzaklaşıp karpuzlaşır, elmalaşırken dünyamız,

ıstıratosferde savaş füzelerine mi rastgelecekler.?

*

Beni ilgilendiren bavullarının eşyası değil,

yüreklerinin yükü.

Korkuyorlarsa kimden, neden, niçin, nasıl.?

Ya ara hırsı.? Emir verme merakı.?

*

Yüzüne yılbaşı ağacının telli pullu

aydınlığı vuran çocuk,

belli, bilmiyorum neden, ama belli

yaşayacak benden iki kere çok.

*

Kosmosa filan gidip gelecek. İş bunda değil.

Yeryüzünde görecek mucizenin büyüğünü:

tek insan milletini pırıl pırıl.

Ben iyimserim, dostlar, akarsu gibi...

*

7.1.1959, Moskova (Sayfa: 7)

*

BU VATANA NASIL KIYDILAR

*

İnsan olan vatanını satar mı.?

Suyun içip ekmeğini yediniz.

Dünyada vatandan aziz şey var mı.?

Beyler bu vatana nasıl kıydınız.?

*

Onu didik didik didiklediler,

saçlarından tutup sürüklediler,

götürüp kâfire: «Buyur...» dediler.

Beyler bu vatana nasıl kıydınız.?

*

Eli kolu zincirlere vurulmuş,

vatan çırılçıplak yere serilmiş.

Oturmuş göğsüne Teksaslı çavuş.

Beyler bu vatana nasıl kıydınız.?

*

Günü gelir çarh düzüne çevrilir,

günü gelir hesabınız görülür.

Günü gelir sualiniz sorulur:

Beyler bu vatana nasıl kıydınız.?

*

1959 (Sayfa: 8 )

*

KORE'DE ÖLEN BİR YEDEK SUBAYIMIZIN

MENDERES'E SÖYLEDİKLERİ

*

DİYET

*

Gözlerinizin ikisi de yerinde, Adnan Bey,

iki gözünüzle bakarsınız,

iki kurnaz,

---iki hayın,

----ve zeytini yağlı iki gözünüzle

-----bakarsınız kürsüden Meclis'e kibirli kibirli

------ve topraklarına çiftliklerinizin

--------ve çek defterinize.

*

Ellerinizin ikisi de yerinde, Adnan Bey,

iki elinizle okşarsınız,

iki tombul,

---iki ak,

----vıcık vıcık terli iki elinizle

-----okşarsınız pomadalı saçlarınızı,

------dövizlerinizi,

--------ve memelerini metreslerinizin.

İki bacağınızın ikisi de yerinde, Adnan Bey,

iki bacağınız taşır geniş kalçalarınızı,

iki bacağınızla çıkarsınız huzuruna Eisenhower'in,

ve bütün kaygınız

---iki bacağınızın arkadan birleştiği yeri

-----halkın tekmesinden korumaktır.

Benim gözlerimin ikisi de yok.

Benim ellerimin ikisi de yok.

Benim bacaklarımın ikisi de yok.

Ben yokum.

*

Beni, Üniversiteli yedek subayı,

---Kore'de harcadınız, Adnan Bey.

Elleriniz itti beni ölüme,

---vıcık vıcık terli, tombul elleriniz.

Gözleriniz şöyle bir baktı arkamdan

ve ben al kan içinde ölürken

---çığlığımı duymamanız için

----kaçırdı sizi bacaklarınız arabanıza bindirip.

Ama ben peşinizdeyim, Adnan Bey,

ölüler otomobilden hızlı gider,

kör gözlerim,

---kopuk ellerim,

-----kesik bacaklarımla peşinizdeyim.

Diyetimi istiyorum, Adnan Bey,

göze göz,

ele el,

bacağa bacak,

diyetimi istiyorum,

alacağım da.

*

25 Haziran 1959 (Sayfa: 10-11)

***

*

Sen benim sarhoşluğumsun

ne ayıldım

---ne ayılabilirim

-----ne de ayılmak isterim

başım ağır

---dizlerim parçalanmış

-----üstüm başım çamur içinde

yanıp sönen ışığına düşe kalka giderim.

*

10 Temmuz 1959 (Sayfa: 15)

*

Gazete Fotoğrafları Üstüne

1

*

Kara Yara

*

Birinci sayfada yatıyor iki sütun üstüne

---iki çıplak yavrucuk,

birinci sayfada iki sütun üstüne

---bir avuç kemik deri.

Delinmiş patlamış etleri.

Biri Diyarbakırlı, Erganili biri.

Kolları bacakları kargacık burgacık,

kafaları kocaman,

ağızları korkunç bir haykırışla açık,

birinci sayfada taşla ezilmiş iki kurbağacık.

İki kurbağacık

kara yaralı iki yavrum benim.

Yılda kim bilir kaç bininiz

acı suya bile doymadan gelip gidiyor...

Ve müsteşar bey:

(Kara Yaraya tutulası)

"Endişeye mahal yok," diyor.

*

3 Ağustos 1959 (Sayfa: 22)

*

2

*

Emniyet Müdürü

*

Güneş bir yara gibi açılmış gökte

---akıyor kanı.

Uçak alanı.

Karşılayıcılar, eller göbekte:

coplar, cipler,

hapisane duvarları, karakollar

ve darağaçlarında sallanan ipler

ve siviller göze görünmez

ve bir çocuk işkenceye dayanamadı

---attı kendini Emniyet'te üçüncü kattan.

Ve işte Emniyet Müdürü bey

---uçaktan iniyorlar

--Amerika'dan dönüyorlar

---mesleki tetkikattan.

*

İncelediler uyku uyutmamak usullerini

ve memnun kaldılar pek

hayalara bağlanan elektrottan

ve bizdeki tabutlukların üstüne bir de konferans vererek

açıkladılar faydalarını

koltuk altlarına kaynar yumurta koymanın,

boyun derisini kibritle ince ince yakıp soymanın.

*

Emniyet Müdürü bey uçaktan iniyorlar

Amerika'dan dönüyorlar

ve coplar cipler

ve darağaçlarında sallanan ipler

üstat döndü diye seviniyorlar.

*

1959 (Sayfa: 23)

*

3

*

Adnan Bey

*

Türküler söylendikçe Türk diliyle

Seni seviyorum gülüm, dendikçe Türk diliyle

Türk diliyle gülünüp

Türk diliyle ağıtlar yakıldıkça, Adnan Bey,

---ben anılacağım,

---anılacak Türk diliyle size sövüşüm.

Tarlalarımıza girmiş değil sizin gibisi yaban domuzunun.

Şehrimiz görmüş değil yangının sizden kanlısını.

Bir adınız var, Adnan Bey, adımıza benzeyen.

Dilimiz kuruyor dilimizi konuştuğunuz için.

Bitten, açlıktan, sıtmadan betersiniz.

Yüz Türkiye olsa

---elinizden de gelse

----yüzünü de zincire vurur

-------yüz kere satarsınız.

Milletimin en talihsiz gecesi

---ana rahmine düştüğünüz gecedir.

*

1959 (Sayfa: 24)

*

4

*

Ahmet Emin Yalman

*

Selânikli Osman Efendi

keskin muhasebecilerdendi

ama o da yanıldı ömründe bir kere

yanlış bir tohum atıp rahm-i madere.

Bu tohum dünyaya çıkıp insan biçimini aldıysa da,

boyu bir karış kaldıysa da,

öyle haltlar yedi, öyle işler karıştırdı ki

sövdüler kabrinde bile babası Osman Efendiye.

Osman Efendi, Ahmet Emin adını takmıştı tohumuna,

Ahmet Emin, Yalman'lığı kattı buna

ve Ahmet Emin Yalman

önce Alaman oldu sonra Amerikan.

Ona göre her devirde, her zaman

satılacak bir gazeteydi "Vatan"

ve hazret sattı vatanı.

Hapse atacaklarmış Ahmet Emin Yalman'ı

Amerikana yaranmaktaki rekabet yüzünden.

Hapisteki hırsızlara acıyorum ben,

ahlâkları bozulacak

Emin Beyle aynı damda yaşayarak...

*

1959 (Sayfa: 25)

*

5

*

Refik Koraltan

*

«Tekstilde umutsuz durum.

Bir işsiz kezzap içti.

Bir milyon çocuk okuldan mahrum.

Kara yara Mardin'e geçti.

Grev yapan işçiler yakalandı.

Köylü, çiftliklerinin ekinini yakıyor...»

Bir gazete sayfasında

---başlıkların arasından bakıyor başkan

-----başkan Refik Bey,

-------bel bel bakıyor.

Büyük Millet Meclisi'nin sahibi

gösteriyor suratını milletime

bilmem neyini gösteren bir deli gibi.

*

Biliyoruz,

odur küçük dağları

ve dağların doğurduğu fareleri yaratan

ve Debreli Hasan gibi martini atan.

*

Biliyoruz,

tutmuş elinden Amerikan:

Yürü ya Refik kulum, demiş

ve Refik Bey yürümüş,

göbeği kendinden bir karış önde,

diz kapaklarına kadar kana batarak,

millî şerefimizin kemikleri üstünde.

Biliyoruz, biliyoruz,

bu vatanın anasını ağlatan

bir İsmet, bir Adnan, bir de Koraltan.

*

1959 (Sayfa: 26)

*

6

*

Korku

*

Korkuyor Adnan Menderes

ölülerden korkuyor.

Kore dağlarından geliyor kimi

apaçık gözleri dumanlı

kaytan bıyıkları kanlı

yaşları yirmi.

*

Korkuyor Adnan Menderes

ölülerden korkuyor

hele çocuk ölülerinden.

Karınları davul gibi, boyunları çöpten ince,

kırıyorlar Adnan Bey'in mutfak camlarını

her gece mezarlarından çıkınca...

*

Korkuyor Adnan Menderes

dirilerden korkuyor

hele çarıklılardan

hele kasketlilerden.

Kasketliler hayını bağışlamayı bilmez.

*

Korkuyor Adnan Menderes

kocaman yanakları

sarkıyor yağlı, sarı.

Korkuyor Adnan Menderes

üç saata indi uykusu.

Korkuyor Adnan Menderes

hiçbir korkuya benzemez

halkını satanın korkusu.

*

1959 (Sayfa: 27)

*

Şehitler

Şehitler, Kuvâyi Milliye şehitleri,

-----mezardan çıkmanın vaktidir.!

Şehitler, Kuvâyi Milliye şehitleri,

-----Sakarya'da, İnönü'nde, Afyon'dakiler

-----Dumlupınar'dakiler de elbet

-----ve de Aydın'da, Antep'te vurulup düşenler,

siz toprak altında ulu köklerimizsiniz

-----yatarsınız al kanlar içinde.

Şehitler, Kuvâyi Milliye şehitleri,

-----siz toprak altında derin uykudayken

--------düşmanı çağırdılar,

-----------satıldık, uyanın.!

Biz toprak üstünde derin uykulardayız,

-----kalkıp uyandırın bizi.!

-------uyandırın bizi.!

Şehitler, Kuvâyi Milliye şehitleri,

-----mezardan çıkmanın vaktidir.!

*

1959 (Sayfa: 28)

Fotoğrafın iyileştirilmesi: Enver Gezmiş

DÖRTLÜK

*

Yeryüzüne tohum gibi saçmışım ölülerimi,

kimi Odesa'da yatar, kimi İstanbul'da, Prağ'da kimi.

En sevdiğim memleket yeryüzüdür.

Sıram gelince yeryüzüyle örtün üzerimi.

*

16 Ağustos 1959 (Sayfa: 32)

*

***

*

Aya gidilecek

-----daha da ötelere,

teleskopların bile görmediği yere.

Ama bizim dünyada ne zaman kimse aç

------kalmayacak,

------korkmayacak kimse kimseden,

------emretmeyecek kimse kimseye,

------yermeyecek kimse kimseyi,

umudunu çalmayacak kimse kimsenin.?

*

İşte ben komünistim bu soruya karşılık

-----verdiğim için.

*

26 Ağustos 1959 (Sayfa: 34)

*

***

*

Ak bir karanfil gibi çatlayıp da çekirdek

atom bahçelerine yürüyünce aydınlık,

yalnız meraklıları değil, bütün insanlık

---şiirin aynasında kendini seyredecek.

*

Aralık 1959 (Sayfa: 35)

***

*

Kırdılar tazecik yeşil dallarımızı

Kırdılar kitap tutan ellerimizi

Kanına girdiler çocuklarımızın.

*

1960, Nisan (Sayfa: 49)

BEYAZIT MEYDANI'NDAKİ ÖLÜ

*

Bir ölü yatıyor

-----on dokuz yaşında bir delikanlı

-----gündüzleri güneşte

-----geceleri yıldızların altında

-----İstanbul'da, Beyazıt Meydanı'nda.

*

Bir ölü yatıyor

-----ders kitabı bir elinde

-----bir elinde başlamadan biten rüyası

-----bin dokuz yüz altmış yılı Nisanında

-----İstanbul`da, Beyazıt Meydanı'nda.

*

Bir ölü yatıyor

-----vurdular

-----kurşun yarası

-----kızıl karanfil gibi açmış alnında

-----İstanbul`da, Beyazıt Meydanı'nda.

*

Bir ölü yatacak

-----toprağa şıp şıp damlayacak kanı

-----silâhlı milletim hürriyet türküleriyle gelip

----------zaptedene kadar

---------------büyük meydanı.

*

Mayıs, 1960 (Sayfa: 51)

Vera'nın Uykudan Uyanışı

*

İskemleler ayakta uyuyor

---masa da öyle

serilmiş yatıyor sırtüstü kilim

---yummuş nakışlarını

ayna uyuyor

pencerelerin sımsıkı kapalı gözleri

uyuyor sarkıtmış boşluğa bacaklarını balkon

karşı damda bacalar uyuyor

---kaldırımda akasyalar da öyle

bulut uyuyor

---göğsünde yıldızıyla

evin içinde dışında uykuda aydınlık

uyandın gülüm

iskemleler uyandı

---köşeden köşeye koşuştular

------masa da öyle

doğrulup oturdu kilim

---nakışları açıldı katmer katmer

ayna seher vakti gölü gibi uyandı

açtı kocaman mavi gözlerini pencereler

uyandı balkon

---toparladı bacaklarını boşluktan

tüttü karşı damda bacalar

kaldırımda akasyalar ötüştü

bulut uyandı

---attı göğsündeki yıldızı odamıza

evin içinde dışında uyandı aydınlık

---doldu saçlarına senin

---dolandı çıplak beline ak ayaklarına senin.

*

Mayıs 1960, Moskova (Sayfa: 52)

*

***

*

Seviyorum seni ekmeği tuza banıp yer gibi

geceleyin ateşler içinde uyanarak

---ağzımı dayayıp musluğa su içer gibi,

ağır posta paketini, neyin nesi belirsiz,

---telâşlı, sevinçli, kuşkulu açar gibi,

seviyorum seni denizi uçakla ilk defa geçer gibi.

İstanbul'da yumuşacık kararırken ortalık

---içimde kımıldanan bir şeyler gibi,

seviyorum seni ''Yaşıyoruz çok şükür.!'' der gibi.

*

27 Ağustos 1960 (Sayfa: 56)

***

*

Her günüm mis gibi dünya kokan bir kavun dilimi

-----senin sayende.

Bütün yemişler elime güneştenmişim gibi uzanıyor

-----senin sayende.

Senin sayende yalnız umutlardan alıyorum balımı.

Yüreğimin çalışı senin sayende.

En yalnız akşamlarım bile duvarında gülen bir Anadolu kilimi

-----senin sayende.

Şehrime ulaşmadan bitirirken yolumu

-----bir gül bahçesinde dinlendim senin sayende

Senin sayende, içeri sokmuyorum

-----en yumuşak urbalarını giyip

büyük rahatlığa çağıran türküleriyle kapımı çalan ölümü.

*

29 Ağustos 1960 (Sayfa: 56)

***

*

Şu karşıki ışıklara iner bu asfalt.

İnekler üçer üçer yüklenmiş kamyonlara,

sallanıyor başları ağır, rahat.

Şu karşıki ışıklara iner bu asfalt.

*

İnekler üçer üçer yüklenmiş kamyonlara,

karası, alacası, sarısı.

Hiç kimse anlatamaz onlara:

mezbahaya gidiliyor gece yarısı.

*

Şu karşıki ışıklara iner bu asfalt.

İnekler üçer üçer yüklenmiş kamyonlara,

sallanıyor başları, ağır, rahat.

*

1 Eylül 1960 (Sayfa: 57)

***

*

Uyandım bu sabah da

ve yürüdü üstüme doğru karmakarışık:

duvar, battaniye, cam ve plastik ve tahta

ve tavana vuran kararmış gümüşten ışık.

*

Ve yürüdü üstüme bir tıramvay bileti

ve düşümün bu yana düşüp sönen yarısı

ve otel odası denen düşman memleketi,

bir şiirden üç satır ve bir saman sarısı.

*

Yürüdü üstüme doğru ak alnıyla zaman

ve anılar yağmurlu ve boşluğun yatakta

ve haber ikimizden ve ayrılığımızdan.

Uyandım bu sabah da.

*

6 Eylül 1960 (Sayfa: 58)

***

*

İnsanların türküleri kendilerinden güzel,

-----kendilerinden umutlu,

-----kendilerinden kederli,

-----daha uzun ömürlü kendilerinden.

Sevdim insanlardan çok türkülerini.

İnsansız yaşayabildim

-----türküsüz hiçbir zaman.

Hiçbir zaman beni aldatmadı türküler de.

*

Türküleri anladım hangi dilde söylenirse söylensin.

*

Bu dünyada yiyip içtiklerimin,

-----gezip tozduklarımın,

-----görüp işittiklerimin,

-----dokunduklarımın, anladıklarımın

-----hiçbiri, hiçbiri,

-----beni bahtiyar etmedi türküler kadar...

*

20 Eylül 1960 (Sayfa: 61)

KOSMOSUN KARDEŞLİĞİ ADINA

*

Kosmosda bizden başka düşünen var mı

var

bize benzer mi

bilmiyorum

belki bizden güzeldir

bizona benzer meselâ ama çayırdan nazik

belki de akarsuyun şavkına benzer

belki çirkindir bizden

karıncaya benzer mesalâ ama tıraktörden iri

belki de kapı gıcırtısına benzer

belki ne güzeldir bizden ne de çirkin

belki tıpatıp bize benzer

ve yıldızlardan birinde

-----hangisinde bilmiyorum

yıldızlardan birinde konuşacak elçimiz

-----hangi dilde bilmiyorum

yıldızlardan birinde konuşacak elçimiz onunla

Tovariş diyecek

söze bu sözle başlayacak biliyorum

Tovariş diyecek

ne üs kurmağa geldim yıldızına

-----ne petrol ne yemiş imtiyazı istemeğe

Kola-kola satacak da değilim

selâmlamaya geldim seni yeryüzü umutları adına,

bedava ekmek ve bedava karanfil adına

mutlu emeklerle mutlu dinlenmeler adına

"Yârin yanağından gayrı her yerde her şeyde hep beraber"

-----diyebilmek adına

evlerin

-----yurtların

-------dünyaların

----------ve kosmosun kardeşliği adına

*

13 Nisan 1961, Paris (Sayfa: 67-68)

SAMAN SARISI I

*

------------------Vera Tulyakova'ya derin saygılarımla

*

I

*

Seher vaktı habersizce girdi gara ekspres

kar içindeydi

ben paltomun yakasını kaldırmış perondaydım

peronda benden başka da kimseler yoktu

durdu önümde yataklı vagonun pencerelerinden biri

perdesi aralıktı

genç bir kadın uyuyordu alacakaranlıkta alt ranzada

saçları saman sarısı kirpikleri mavi

kırmızı dolgun duduklarıysa şımarık ve somurtkandı

üst ranzada uyuyanı göremedim

habersizce usulcacık çıktı gardan ekspres

bilmiyorum nerden gelip nereye gittiğini

baktım arkasından

üst ranzada ben uyuyorum

-----Varşova'da Biristol Oteli'nde

yıllardır böyle derin uykulara dalmışlığım yoktu

oysa karyolam tahtaydı dardı

genç bir kadın uyuyor başka bir karyolada

saçları saman sarısı kirpikleri mavi

ak boynu uzundu yuvarlaktı

yıllardır böyle derin uykulara dalmışlığı yoktu

oysa karyolası tahtaydı dardı

vakıt hızla ilerliyordu yaklaşıyorduk gece yarılarına

yıllardır böyle derin uykulara dalmışlığımız yoktu

oysa karyolalar tahtaydı dardı

iniyorum merdivenleri dördüncü kattan

asansör bozulmuş yine

aynaların içinde iniyorum merdivenleri

belki yirmi yaşımdayım belki yüz yaşımdayım

vakıt hızla ilerliyordu yaklaşıyorduk gece yarılarına

üçüncü katta bir kapının ötesinde bir kadın gülüyor sağ elimde

kederli bir gül açıldı ağır ağır

Kübalı bir balerinle karşılaştım ikinci katta karlı pencerelerde

taze esmer bir yalaza gibi geçti alnımın üzerinden

şair Nikolas Gilyen Havana'ya döndü çoktan

yıllarca Avrupa ve Asya otellerinin hollerinde oturup içtikti

yudum yudum şehirlerimizin hasretini

iki şey var ancak ölümle unutulur

anamızın yüzüyle şehrimizin yüzü

kapıcı uğurladı beni gocuğu geceye batık

yürüdüm buz gibi esen yelin ve neonların içinde yürüdüm

vakıt hızla ilerliyordu yaklaşıyordum gece yarılarına

çıktılar önüme ansızın

oraları gündüz gibi aydınlıktı ama onları benden başka gören

olmadı

bir mangaydılar

kısa konçlu çizmeleri pantolonları ceketleri

kolları kollarında gamalı haç işaretleri

elleri ellerinde otomatikleri vardı

omuzları miğferleri vardı ama başları yoktu

omuzlarıyla miğferlerinin arası boşluktu

hattâ yakaları boyunları vardı ama başları yoktu

ölümlerine ağlanmayan askerlerdendiler

yürüdük

korktukları hem de hayvanca korktukları belli

gözlerinden belli diyemem

başları yok ki gözleri olsun

korktukları hem de hayvanca korktukları belli

belli çizmelerinden

korku belli olur mu çizmelerden

oluyordu onlarınki

korkularından ateş etmeğe de başladılar artsız arasız

bütün yapılara bütün taşıt araçlarına bütün canlılara

her sese her kıvıltıya ateş ediyorlar

hattâ Şopen Sokağı'nda mavi balıklı bir afişe ateş ettiler

ama ne bir sıva parçası düşüyor ne bir cam kırılıyor

ve kurşun seslerini benden başka duyan yok

ölüler bir SS mangası da olsa ölüler öldüremez

ölüler dirilerek öldürür kurt olup elmanın içine girerek

ama korktukları hem de hayvanca korktukları belli

bu şehir öldürülmemiş miydi kendileri öldürülmeden önce

bu şehrin kemikleri birer birer kırılıp derisi yüzülmemiş miydi

derisinden kitap kabı yapılmamış mıydı yağından sabun

saçlarından sicim

ama işte duruyordu karşılarında gecenin ve buz gibi esen yelin

içinde sıcak bir fırancala gibi

vakıt hızla ilerliyordu yaklaşıyordum gece yarılarına

Belveder yolunda düşündüm Lehlileri

kahraman bir mazurka oynuyorlar tarihleri boyunca

Belveder yolunda düşündüm Lehlileri

bana ilk ve belki de son nişanımı bu sarayda verdiler

tören memuru açtı yaldızlı ak kapıyı

girdim büyük salona genç bir kadınla

saçları saman sarısı kirpikleri mavi

ortalıkta da ikimizden başka kimseler yoktu

bir de akvareller bir de incecik koltuklar kanapeler

bebekevlerindeki gibi

ve sen bundan dolayı

bir resimdin açık maviyle çizilmiş belki de bir taş bebektin

belki bir pırıltıydın düşümden damlamış sol mememin üstüne

uyuyordun alacakaranlıkta alt ranzada

ak boynun uzundu yuvarlaktı

yıllardır böyle derin uykulara dalmışlığın yoktu

ve işte Kırakof şehrinde Kapris Barı

vakıt hızla ilerliyor gece yarılarına yaklaşıyoruz

ayrılık masanın üstündeydi kahve bardağınla limonatamın

arasında

onu oraya sen koydun

bir taş kuyunun dibindeki suydu

bakıyorum eğilip

bir koca kişi gülümsüyor bir buluta belli belirsiz

sesleniyorum

seni yitirmiş geri dönüyor sesimin yankıları

ayrılık masanın üstündeydi cıgara paketinde

gözlüklü garson getirdi onu ama sen ısmarladın

kıvrılan bir dumandı gözlerinin içinde senin

cıgaranın ucunda senin

ve hoşça kal demeğe hazır olan avucunda

ayrılık masanın üstünde dirseğini dayadığın yerdeydi

aklından geçenlerdeydi ayrılık

-----benden gizlediklerinde gizlemediklerinde

ayrılık rahatlığındaydı senin

-----senin güvenindeydi bana

büyük korkundaydı ayrılık

birdenbire kapın açılır gibi sevdalanmak birilerine ansızın

oysa beni seviyorsun ama bunun farkında değilsin

ayrılık bunu farketmeyişindeydi senin

ayrılık kurtulmuştu yerçekiminden ağırlığı yoktu tüy gibiydi

diyemem tüyün de ağırlığı var ayrılığın ağırlığı yoktu ama

kendisi vardı

vakıt hızla ilerliyor gece yarıları yaklaşıyor bize

yürüdük yıldızlara değen Ortaçağ duvarlarının karanlığında

vakıt hızla akıyordu geriye doğru

ayak seslerimizin yankıları sarı sıska köpekler gibi geliyordu

ardımızdan koşuyordu önümüze

Yegelon Üniversitesi'nde şeytan taşlara tırnaklarını batıra

batıra dolaşıyor

bozmağa çalışıyor Kopernik'in Araplardan kalma usturlabını

ve pazar yerinde bezzazlar çarşısının kemerleri altında

rok end rol oynuyor Katolik öğrencilerle

vakıt hızla ilerliyor gece yarılarına yaklaşıyoruz

vuruyor bulutlara kızıltısı Nova Huta'nın

orda köylerden gelen genç işçiler madenle birlikte

-----ruhlarını da alev alev döküyor yeni kalıplara

ve ruhların dökümü madenin dökümünden bin kere zordur

Meryem Ana kilisesinde çan kulesinde saat başlarını çalan

borazan gece yarısını çaldı.

Ortaçağdan gelen çığlığı yükseldi

-----şehre yaklaşan düşmanı verdi haber

ve sustu gırtlağına saplanan okla ansızın

borazan iç rahatlığıyla öldü

ve ben yaklaşan düşmanı görüp de haber veremeden

öldürülmenin acısını düşündüm

vakıt hızla ilerliyor gece yarıları ışıklarını yeni söndürmüş bir

vapur iskelesi gibi arkada kaldı

seher vaktı habersizce girdi gara ekspres

yağmurlar içindeydi Pırağ

Bir gölün dibinde gümüş kakma bir sandıktı

kapağını açtım

içinde genç bir kadın uyuyor camdan kuşların arasında

saçları saman sarısı kirpikleri mavi

yıllardır böyle derin uykulara dalmışlığı yoktu

kapadım kapağı yükledim sandığı yük vagonuna

habersizce usulcacık çıktı gardan ekspres

baktım arkasından kollarım iki yanıma sarkık

yağmurlar içindeydi Pırağ

sen yoksun

uyuyorsun alacakaranlıkta alt ranzada

üst ranza bomboş

sen yoksun

yeryüzünün en güzel şehirlerinden biri boşaldı

içinden elini çektiğin bir eldiven gibi boşaldı

söndü artık seni görmeyen aynalar nasıl sönerse

yitirilmiş akşamlar gibi Vıltava suyu akıyor köprülerin altından

sokaklar bomboş

bütün pencerelerde perdeler inik

tıramvaylar bomboş geçiyor

-----biletçileri vatmanları bile yok

kahveler bomboş

-----lokantalar barlar da öyle

vitrinler bomboş

-----ne kumaş ne kıristal ne et ne şarap

-----ne bir kitap ne bir şekerleme kutusu

-----ne bir karanfil

şehri duman gibi saran bu yalnızlığın içinde bir koca kişi yalnızlıkta on kat

---artan ihtiyarlığın kederinden silkinmek için Lejyonerler Köprüsü'nden martılara ekmek atıyor

-----gereğinden genç yüreğinin kanına batırıp

-----her lokmayı

vakıtları yakalamak istiyorum

parmaklarımda kalıyor altın tozları hızlarının

yataklı vagonda bir kadın uyuyor alt ranzada

yıllardır böyle derin uykulara dalmışlığı yoktu

saçları saman sarısı kirpikleri mavi

elleriyse gümüş şamdanlarda mumlardı

üst ranzada uyuyanı göremedim

ben değilim bir uyuyan varsa orda

belki de üst ranza boş

Moskova'ydı üst ranzadaki belki

duman basmış Leh toprağını

-----Birest'i de basmış

iki gündür uçaklar kalkıp inemiyor

ama tirenler gelip gidiyor bebekleri akmış gözlerin içinden

geçiyorlar

Berlin'den beri kompartımanda bir başımayım

karlı ovaların güneşiyle uyandım ertesi sabah

yemekli vagonda kefir denen bir çeşit ayran içtim

garson kız tanıdı beni

iki piyesimi seyretmiş Moskova'da

garda genç bir kadın beni karşıladı

beli karınca belinden ince

saçları saman sarısı kirpikleri mavi

tuttum elinden yürüdük

yürüdük güneşin altında karları çıtırdata çıtırdata

o yıl erken gelmişti bahar

o günler Çobanyıldızına haber uçurulan günlerdi

Moskova bahtiyardı bahtiyardım bahtiyardık

yitirdim seni ansızın Mayakovski Alanı'nda yitirdim ansızın

seni oysa

---ansızın değil çünkü önce yitirdim avucumda eli-

nin sıcaklığını senin

---sonra elinin yumuşak ağırlığını yitirdim avucumda sonra elini

ve ayrılık parmaklarımızın birbirine ilk değişinde başlamıştı

çoktan

ama yine de ansızın yitirdim seni

asfalt denizlerinde otomobilleri durdurup baktım içlerine yoksun

bulvarlar karlı

seninkiler yok ayak izleri arasında

botlu iskarpinli çoraplı çıplak senin ayak izlerini bir de tanırım

milisyonerlere sordum

görmediniz mi

eldivenlerini çıkarmışsa ellerini görmemek olmaz

elleri gümüş şamdanlarda mumlardır

milisyonerler büyük bir nezaketle karşılık veriyorlar

görmedik

İstanbul'da Sarayburnu akıntısını çıkıyor bir romorkör ardında üç mavna

gak gak ediyor da vak vak ediyor da martı kuşları

seslendim mavnalara Kızıl Meydan'dan romorkörün kaptanına

seslenemedim çünkü makinası öyle gümbürdüyordu ki sesimi duyamazdı yorgundu da kaptan ceketinin düğmeleri de kopuktu

seslendim mavnalara Kızıl Meydan'dan

görmedik

girdim giriyorum Moskova'nın bütün sokaklarında bütün kuyruklara ve yalnız kadınlara soruyorum

yün başörtülü güler yüzlü sabırlı sessiz kocakarılar

al yanaklı kopça burunlu tazeler şapkaları yeşil kadife

ve genç kızlar tertemiz sımsıkı gayetle de şık

belki korkunç kocakarılar bezgin tazeler şapşal kızlar da var ama onlardan bana ne

güzeli kadın milleti erkeklerden önce görür ve unutmaz

görmediniz mi

saçları saman sarısı kirpikleri mavi

kara paltosunun yakası ak ve sedef düğmeleri kocaman

Pırağ'da aldı

görmedik

vakıtlarla yarışıyorum bir onlar öne geçiyor bir ben

onlar öne geçince ufalan kırmızı ışıklarını görmez olacağım diye ödüm kopuyor

ben öne geçtim mi ışıldakları gölgemi düşürüyor yola gölgem koşuyor

---önümde gölgemi yitireceğim diye de bir telaştır alıyor beni

tiyatrolara konserlere sinemalara giriyorum

Bolşoy'a girmedim bu gece oynanan operayı sevmezsin

Kalamış'ta Balıkçının Meyhanesine girdim ve Sait Faik'le tatlı tatlı

---konuşuyorduk ben hapisten çıkalı bir ay olmuştu onun karaciğeri sancılar içindeydi ve dünya güzeldi

lokantalara giriyorum estırat orkestraları yani cazları ünlülerin

sırmalı kapıcılara bahşiş sever dalgın garsonlara

gardroptakilere ve bizim mahalle bekçisine soruyorum

görmedik

çaldı geceyarısını Stırasnoy Manastırı'nın saat kulesi

oysa manastır da kule de yıkıldı çoktan

yapılıyor şehrin en büyük sineması oralarda

oralarda on dokuz yaşıma rastladım

birbirimizi birde tanıdık

oysa birbirimizin yüzünü görmüşlüğümüz yoktu fotoğraflarımızı bile

ama yine de birbirimizi birde tanıdık şaşmadık el sıkışmak istedik

ama ellerimiz birbirine dokunamıyor aramızda kırk yıllık zaman duruyor

uçsuz bucaksız donmuş duruyor bir kuzey denizidir

ve Stırasnoy Alanı'na şimdi Puşkin Alanı kar yağmaya başladı

üşüyorum hele ellerim ayaklarım

oysa yün çoraplıyım da kunduralarımla eldivenlerim kürklü

çorapsız olan oydu bezle sarmış postallarında ayaklarını elleri

çıplak

ağzında ham bir elmanın tadı dünya

on dördünde bir kız memesi sertliği avuçlarındaki

gözünde türkülerin boyu kilometre kilometre ölümün boyu bir

karış

ve haberi yok başına geleceklerin hiçbirinden

onun başına gelecekleri bir ben biliyorum

çünkü inandım onun bütün inandıklarına

sevdim seveceği bütün kadınları

yazdım yazacağı bütün şiirleri

yattım yatacağı bütün hapislerde

geçtim geçeceği bütün şehirlerden

hastalandım bütün hastalıklarıyla

bütün uykularını uyudum gördüm göreceği bütün düşleri

bütün yitireceklerini yitirdim

saçları saman sarısı kirpikleri mavi

kara paltosunun yakası ak ve sedef düğmeleri koskocaman

görmedim (Sayfa: 69-78)

II

*

On dokuz yaşım Beyazıt Meydanın'dan geçiyor çıkıyor Kızıl Meydan'a

---Konkord'a iniyor Abidin'e rastlıyorum da meydanlardan konuşuyoruz.

evveli gün Gagarin en büyük meydanı dolaşıp döndü Titof da dolaşıp

---dönecek hem de on yedi buçuk kere dolanacak ama daha bundan

---haberim yok

meydanlarla yapılardan konuşuyoruz Abidin'le tavan arasındaki otel odamda

Sen ırmağı da akıyor Notr Dam'ın iki yanından

ben geceleyin penceremden bir ay dilimiymiş gibi görüyorum Sen ırmağını rıhtımında yıldızların

bir de genç bir kadın uyuyor tavan arasındaki odamda Paris damlarının bacalarına karışmış

yıllardır böyle derin uykulara dalmışlığı yoktu

saman sarısı saçları bigudili mavi kirpikleriyse yüzünde bulut

çekirdekteki meydanla çekirdekteki yapıdan konuşuyoruz Abidin'le

meydanda fırdönen Celalettin'den konuşuyoruz

Abidin uçsuz bucaksız hızın renklerini döktürüyor

ben renkleri yemiş gibi yerim

ve Matis bir manavdır kosmos yemişleri satar

bizim Abidin de öyle Avni de Levni de

mikroskobun ve füze lumbuzlarının gördüğü yapılar meydanlar

renkler

---ve şairleri ressamları çalgıcıları onların

hamlenin resmini yapıyor Abidin yüz elliye altmışın meydanlığında

suda balıkları nasıl görüp suda balıkları nasıl avlayabilirsem öyle görüp

---öyle avlayabilirim kıvıl kıvıl akan vakıtları tuvalinde Abidin'in

Sen ırmağı da bir ay dilimi gibi

genç bir kadın uyuyor ay diliminin üstünde

onu kaç kere yitirip kaç kere buldum daha kaç kere yitirip kaç

kere bulacağım

işte böyle kızım düşürdüm ömrümün bir parçasını Sen ırmağına

---Sen Mişel Köprüsü'nden

ömrümün bir parçası Mösyö Düpon'un oltasına takılacak bir sabah çiselerken aydınlık

Mösyö Düpon çekip çıkaracak onu sudan Paris'in mavi suretiyle birlikte

---ve hiçbir şeye benzetemiyecek ömrümün bir parçasını ne balığa ne pabuç eskisine

atacak onu Mösyö Düpon gerisin geriye Paris'in suretiyle birlikte suret eski yerinde kalacak.

Sen ırmağıyla akacak ömrümün bir parçası büyük mezarlığına

ırmakların

damarlarımda akan kanın hışırtısıyla uyandım

parmaklarımın ağırlığı yok

parmaklarım ellerimle ayaklarımdan kopup havalanacaklar salına salına

---dönecekler başımın üstünde

sağım yok solum yok yukarım aşağım yok

Abidin'e söylemeli de resmini yapsın Beyazıt Meydanı'nda şehit düşenin

---ve Gagarin Yoldaşın ve daha adını sanını kaşını gözünü bilmediğimiz Titof Yoldaşın ve ondan sonrakilerin ve tavan arasında yatan genç kadının

Küba'dan döndüm bu sabah

Küba meydanında altı milyon kişi akı karası sarısı melezi ışıklı bir

---çekirdek dikiyor çekirdeklerin çekirdeğini güle oynaya

sen mutluluğun resmini yapabilir misin Abidin

işin kolayına kaçmadan ama

gül yanaklı bebesini emziren melek yüzlü anneciğin resmini değil

ne de ak örtüde elmaların

ne de akvaryumda su kabarcıklarının arasında dolanan kırmızı balığınkini

sen mutluluğun resmini yapabilir misin Abidin

1961 yazı ortalarında Küba'nın resmini yapabilir misin

çok şükür çok şükür bugünü de gördüm ölsem de gam yemem gayrının

---resmini yapabilir misin üstat

yazık yazık Havana'da bu sabah doğmak varmışın resmini yapabilir misin

bir el gördüm Havana'nın 150 kilometre doğusunda deniz kıyısına yakın

---bir duvarın üstünde bir el gördüm

ferah bir türküydü duvar

el okşuyordu duvarı

el altı aylıktı okşuyordu boynunu anasının

on yedi yaşındaydı el ve Mariya'nın memelerini okşuyordu avucu nasır

---nasırdı ve Karayip denizi kokuyordu

yirmi yaşındaydı el ve okşuyordu boynunu altı aylık oğlunun

yirmi beş yaşındaydı el ve okşamayı unutmuştu çoktan

otuz yaşındaydı el ve Havana'nın 150 kilometre doğusunda deniz

---kıyısında bir duvarın üstünde gördüm onu

okşuyordu duvarı

sen el yaparsın Abidin bizim ırgatların demircilerin ellerini

Kübalı balıkçı Nikolas'ın da elini yap karakalem

kooperatiften aldığı pırıl pırıl evinin duvarında okşamaya kavuşan ve

---okşamayı bir daha yitirmeyecek Kübalı balıkçı Nikolas'ın elini

kocaman bir el

deniz kaplumbağası bir el

ferah bir duvarı okşayabildiğine inanamayan bir el

artık bütün sevinçlere inanan bir el

güneşli denizli kutsal bir el

Fidel'in sözleri gibi bereketli topraklarda şekerkamışı hızıyla fışkırıp

---yeşerip ballanan umutların eli

1961'de Küba'da çok renkli çok serin ağaçlar gibi evler ve çok rahat evler

---gibi ağaçlar diken ellerden biri

çelik dökmeğe hazırlanan ellerden biri

mitralyözü türküleştiren türküleri mitralyözleştiren el

yalansız hürriyetin eli

Fidel'in sıktığı el

ömrünün ilk kurşunkalemiyle ömrünün ilk kâadına hürriyet sözcüğünü yazan el

hürriyet sözcüğünü söylerken sulanıyor ağızları Kübalıların balkutusu bir karpuzu kesiyorlarmış gibi

ve gözleri parlıyor erkeklerinin

ve kızlarının eziliyor içi dokununca dudakları hürriyet sözcüğüne

ve koca kişileri en tatlı anılarını çekip kuyudan yudum yudum

içiyor

mutluluğun resmini yapabilir misin Abidin

hürriyet sözcüğünün resmini ama yalansızının

akşam oluyor Paris'te

Notr Dam turuncu bir lamba gibi yanıp söndü ve Paris'in bütün eski

---yeni taşları turuncu bir lamba gibi yanıp söndü

bizim zanaatları düşünüyorum şiirciliği resimciliği çalgıcılığı filân düşünüyorum ve anlıyorum ki

bir ulu ırmak akıyor insan eli ilk mağarayı ilk bizonu çizdiğinden beri

sonra bütün çaylar yeni balıkları yeni su otları yeni tatlarıyla dökülüyor

---onun içine ve kurumayan uçsuz bucaksız akan bir odur.

Paris'te bir kestane ağacı olacak

Paris'in ilk kestanesi Paris kestanelerinin atası

İstanbul'dan gelip yerleşmiş Paris'e Boğaz sırtlarından

hâlâ sağ mıdır bilmem sağsa iki yüz yaşında filân olmalı

gidip elini öpmek isterdim

varıp gölgesinde yatsak isterdim bu kitabın kâadını yapanlar yazısını

---dizenler nakışını basanlar bu kitabı dükkânında satanlar para verip alanlar alıp da seyredenler bir de Abidin bir de ben bir de bir saman sarısı, belâsı başımın.

*

Tiren, Varşova-Krakof-Pırağ-Moskova-Paris-Havana-Moskova, 1961 (Sayfa: 78-82)

HAVANA RÖPORTAJI I:

*

''Batista, kulluğundaydı Şehmeran’ın

*

şekerkamışı milyonerlerinin Yankisinin de yerlisinin de ve tütün ve

kahve milyonerlerinin Yankisinin de yerlisinin de ve tanklı uçaklı

elli binlik bir ordunun ve de yiğitleri hadım ettikten ve de gözlerini oyduktan sonra döve döve öldüren kışlaların ve önlerinde sırtüstü cesetler çürüyen karakol kapılarının ve her gece karakol duvarlarını

yırtıp dışarı fırlayarak sıcak karanlıklarda kanlı kuşlar gibi çırpınan çığlıkların ve Frankist papazların ve kumarhanelerin ve de eroin toptancılarının ve gangsterlerin Yankisinin de yerlisinin de ve

orospuların yalnız bir Havana’da on beş bin ve karaya vurmuş bir

köpek balığı gibi çürüyenin ve baygın ağır çiçek kokularıyla karışık

leş kokusunun genarali Batista tümü altı milyon nüfusunun dört

milyonu aç ve yüz bini verem ve Yankilere son on yılda bir milyar dolardan çok kâr getiren Küba’da Birleşik Amerika Devletleri

elçisinin Birleşik Amerika Devletleri kara hava ve deniz kuvvetinin

Birleşik Amerika Devletleri dolarının yıllardır kulluğundaydı

*

956’nın Kasımında Fidel de içlerinde 82 kişi Granma gemisinden denize indi

*

956’nın Kasımında Küba kıyılarına sokulan Granma gemisinden denize inip yarı bellerine kadar suya gömülü ve silahlarını başlarının

üstüne tutarak ve ansızın ve bir anda açılan top ve mitralyöz ateşi

altında karaya çıkıp ve karanlıkları polis köpekleri gibi koklayan

araştıran ışıldaklardan sakınarak ve sarıldınız teslim olun seslerini

ve iri kurbağaları çiğneyip bataklıklara ve şeker kamışı tarlalarına

dalarak ve palmiyelerle hindistancevizi ağaçlarının ardı sıra tepeleri tırmananlar Sierra dağında buluştu

*

Fidel de içlerinde 82’nin 12’si sağ kalmıştı

Fidel de içlerinde 12 kişiydiler 56’nın Kasımında

Fidel de içlerinde 150 kişiydiler Aralığında 56’nın

Fidel de içlerinde 500 kişiydiler Şubatında 57’nin

Fidel de içlerinde 1000 oldular 5000 oldular Fidel de içlerinde Fidel de içlerinde bir milyon yüz milyon bütün insanlık oldular yıktılar

Batista’yı 959’un Ocağında ve elli binlik orduyu ve şekerkamışı milyonerlerini yerlisini de Yankisini de ve tütün ve kahve

milyonerlerinin yerlisini de Yankisini de ve kışlaları ve önlerinde

cesetler çürüyen karakolları ve eroin toptancılarını ve kumarhane-

leri ve Birleşik Amerika Devletleri hava deniz ve kara kuvvetlerini

ve Birleşik Amerika Devletleri dolarını

*

ve Küba’nın havasında ağır çiçek kokularına karışık leş kokusu dağıldı

yani Birleşik Amerika Devletleri kokusu'' (Sayfa: 86-87)

*

III:

*

''meğerse ne kadar çok ne kadar da güzel ve de hemencecik söylenecek

sözleri varmış sosyalist devrim mimarlarının Küba'da işçilere köylülere aydınlara

ve nasıl da sıcağı serinliğe ve karanlığı aydınlığa çevirmesini biliyorlar

*

işçilere rastlıyorum

hiç kimse onlar gibi böylesine güvenle geçmedi sokaklarından Havana

Havana olalı beri

ve ben her gün biraz daha gencim Havana'da

her gün biraz daha yitiriyor ağzım dünyanın acılığını.''

*

1961 yılında Havana'da başlayıp Moskova'da bitirildi.

*

***

*

hoş geldin bebek

yaşama sırası sende

senin yolunu gözlüyor kuşpalazı boğmaca kara çiçek sıtma ince hastalık yürek enfarktı kanser filan

işsizlik açlık filan

tiren kazası otobüs kazası uçak kazası iş kazası yer depremi sel baskını kuraklık falan

kara sevda ayyaşlık filan

polis copu hapishane kapısı falan

senin yolunu gözlüyor atom bombası falan

hoş geldin bebek

yaşama sırası sende

senin yolunu gözlüyor sosyalizm komünizm filan.

*

10 Eylül 1961, Laypzig (Sayfa: 101)

*

HÜRRİYET KAVGASI

*

Yine kitapları, türküleri, bayraklarıyla geldiler,

dalga dalga aydınlık oldular,

yürüdüler karanlığın üstüne.

Meydanları zaptettiler yine.

*

Beyazıt'ta şehit düşen

silkinip kalktı kabrinden,

ve elinde bir güneş gibi taşıyıp yarasını

yıktı Şahmeran'ın mağarasını.

*

Daha gün o gün değil, derlenip dürülmesin bayraklar.

Dinleyin, duyduğunuz çakalların ulumasıdır.

Safları sıklaştırın çocuklar,

bu kavga faşizme karşı, bu kavga hürriyet kavgasıdır.

*

1962 (Sayfa: 110)

*

TARUSA YOLU:

*

''neden sancılar eksik olmaz iyi insanların yüreğinden''

*

12 Mayıs 962, Tarusa Yolu (Sayfa: 131)

*

***
*
Dünyayı verelim çocuklara hiç değilse bir günlüğüne
allı pullu bir balon gibi verelim oynasınlar
oynasınlar türküler söyliyerek yıldızların arasında
dünyayı çocuklara verelim
kocaman bir elma gibi verelim sıcacık bir ekmek somunu gibi
hiç değilse bir günlüğüne doysunlar
bir günlük de olsa öğrensin dünya arkadaşlığı
çocuklar dünyayı alacak elimizden
ölümsüz ağaçlar dikecekler
*
21 Mayıs 962, Moskova (Sayfa: 133)

*

NEYİ BİLDİRİR SAYILAR
*
Sayılar bebelerin kundakları
sayılar tabutları şehirlerin
---öldürülmüş
-----öldürülebilecek olan
*
sayılar tohumlardır umudumuzun avucunda
*
sayılar yaklaşan bir şeyleri bildirir
sayılar bildirir uzaklaşan bir şeyleri
nedir yaklaşan bize
bizden uzaklaşan nedir
*
dünya savaşı: I
dünya savaşı: II
14'ten 18'e, 39'dan 45'e 10 yıl 54 milyon ölü
---49 milyon sakat
ölülerle sakatların memleketi
---103 milyon nüfuslu bir memleket
-----ve ayrıca öksüzleri delileri yanık taşlarıyla
ve gidenlerden biri evimizdendi
gitti dönmedi bir daha
19'unda mıydı 40'ında mı aklımda kalmamış
döndü iki gözü kör
gök gözlü müydü kara gözlü mü aklımda kalmamış
döndü dizkapağından kesik sol bacağı
döndü ve kapısını bulamadı evinin
14'ten 18'e, 39'dan 45'e 10 yıl 54 milyon ölü
---49 milyon sakat
*
yeryüzünde yuvarlak hesap ve şimdilik 2,5 milyarız
% 50'imiz aç
dişlerimiz dökülüyor
diş etlerimiz yara içinde
ölü derilerimiz çatlak
hele çocuklarımız
sallanan koca kafaları
kırış kırış yüzlerinde kederli iri gözleriyle
ve eğri büğrü incecik bacakları üstünde karınları davul gibi
yeryüzünde yuvarlak hesap ve şimdilik 2,5 milyarız
% 50'imiz aç
*
yıl 1962
62 yılında 2 avcı uçağını sofraya koysak
çevirsek ete ekmeğe şaraba salataya
40 milyon insan doyasıya yer içer
40 milyon kediye de artar ekmekten etten
kediler salata yemez şarap içmez
kedileri ben kattım ziyafete
*
balistik füzeleri filimlerde seyrettim
2 balistik füze yakıp kül eder 150 kitaplığı daha kurulmadan onlar
belki benim kitabım da vardır içinde
62 yılında bombardıman uçaklarını gördünüz mü
son modellerini
2 bombardıman uçağı 4 sağlık evini yükler yanına bombalarının
temeli daha atılmamış 4 sağlık evini koskoca pırıl pırıl
ve yatakları röntgenleri umutlarıyla
62'de atomlu atomsuz silâhlanma yarışı 120 milyar dolar yılda
*
10 yılda 1200 milyar
yıldızların sayısına yakın mı bilmem
1200 milyar
yahut 150 milyon yapılmamış ev
yapılabilecek ama yapılmamış ev
150 milyon ev hayaleti
5 odalı akarsulu elektrikli banyolu
kapıları merdivenleri pencereleri 150 milyon evin
güneş doğarken camları
gölgeleri akşamüstü
balkonları ayışığında
*
ayının ini var
sümüklü böceğin kabuğu
bizimse bu işte hâlimiz ortada
*
bir adam tanırım
iki elli iki ayaklı
kaytan kara bıyıklı
otuzuna bastı bu yıl
iki oğlundan biri yedisinde öbürü altı aylık
anası karısı kaynatası
ve bir fotoğraf askerlikte çekilmiş ya kendinin ya rahmetli babasının ya kaynatasının
ve bir leğen
ve bir göz oda
150 milyon ev
bu evlerden bir teki
odaları kapıları akarsuyu ve yemek masası bu evin
62'de atomlu atomsuz silâhlanma yarışı 120 milyar dolar yılda
10 yılda 1200 milyar dolar
yahut 150 milyon yapılmamış ev
yapılabilecek ama yapılamamış
tanıdığım adamınki de içinde
balkonunda ayışığı
*
62'de atomlu atomsuz silâhlanma yarışı 120 milyar dolar yılda
yahut yuvarlak hesap 1 milyar ölü adayı
ve ölüme hazır en azdan yarısı bütün toprakların yarısı bütün ağaçların balıkların bütün yağmurların ve ana rahmine düşenlerin en azdan yarısı ölüme hazır
*
tepeden tırnağa silâhsızlansak
63'de mi olur 65'te mi artık
atomlu atomsuz silâhsızlansak bütün iklimlerde
ve insanca işlesek yeryüzü nimetlerini
çoğaltsak onları ¼
kazırdık açlığın kökünü üç ayda
dişlerimiz dökülmez olur
kanamaz dişetlerimiz
hele çocuklarımız
keder silinir gözlerinden
---eğri büğrü bacakları doğrulur
-----iner şiş karınları
*
neyi bildirir sayılar
neyi bildirmeli
yaklaşan nedir bize
uzaklaşan nedir bizden.
*
17 Haziran 962, Moskova (Sayfa: 144-147)

*

ALTINCI MEKTUP:

*

''Okyanuslar büyük sevdalar gibidir Tulyakova

-----seyredilmeğe gelmez,

-----Okyanus yaşanılır.'' (Sayfa: 169)