Arka Kapak:
*
Arma virumque cano
*
Dünya edebiyatının en büyük eserlerinden olan Aeneis işte bu ünlü cümleyle başlıyor: “Savaşların ve bir yiğidin şarkısını söylüyorum.”
*
Roma bir yandan silahlarla, savaşlarla büyüyüp genişlerken diğer yandan ruhsal temellerini ve ufkunu oluşturan büyük bir şaire de sahipti. Ve bu şair, Aeneis ile Roma’ya bir kök, Latinceye bir dil panteonu, gelecek kuşaklara ölümsüz bir öykü bıraktı.
*
Aeneis, ondan etkilenen büyük ustalar ve onun kaynaklık ettiği hikâyeler sayesinde zaman geçtikçe Batı edebiyatının temel metinleri arasındaki yerini sağlamlaştırdı ve T. S. Eliot’ın deyimiyle “tüm Avrupa’nın klasiği” oldu.
*
Bu büyük eseri Türkan Uzel’in Latince aslından çevirisi ile sunuyoruz.
*
“Yoksa Vergilius musun sen, konuşunca
ağzından ırmaklar çağlayan.?
Ey beni yazdıklarının peşinde koşturan
emeğimi, sevgimi coşturan,
bütün ozanların onuru, önderi.”
*
- Dante
*****
“Vergilius. Yeryüzünün tüm şairleri arasında onunki
kadar sevgiyle kulak verilen başka bir şair yoktur.”
*
- Borges
''Donatus'un bildirdiğine göre ''iri bedenli, uzun boylu, esmer yüzü köylü yüzü gibi iri kemikli'' imiş Vergilius. Suessa Aurunca'da (Campania bölgesi) bulunan renkli bir mozaikte uygulanmış haline uymaktadır bu betimleme. Yaşlı ozan, Melpomene ile Clio arasında oturmuş, Aeneis'in rulosunu yarı açık tumaktadır dizlerinin üstünde. Aeneis'in 8. ve 9. dizeleri okunabiliyor:
*
Söyle Musa, anımsat bana tüm nedenlerini, hangi buyruğu çiğnendi, ne ağırına gitti..
*
Söyle Musa, anımsat bana tüm nedenlerini, hangi buyruğu çiğnendi, ne ağırına gitti..
(Sayfa: 12)
''İlk altı kitabı, Aeneas'ın denizlerde dolaşarak Hesperia'yı araması Odysseia'yı, yedinci kitaptan sonra da, Latium'a yerleşip Roma'yı kurmak için giriştiği mücadeleler İlyada'yı anımsatır; çünkü Vergilius, Homeros'un edebi geleneğini sürdürmektedir.'' (Sayfa: 14)
''Destan, evrenin ve doğanın düzenini, geçmişin olaylarını akılcı düzeyde gözlemleyip açıklayamayan toplumların, geçmişinden süzülüp gelmiş olayları, yalvaç gibi ozanların muhayyilesinde, dilinde efsaneleştirerek, tanrısal güçlerin varlığıyla yorumladığı, böylece varlığını ölümsüzleştirdiği, uzun soluklu, manzum bir türdür. Yazılı olabilse de, bir topluluk önünde belli bir ezgiyle inşat edilmek üzere sözlü gelenekle sürdürülmüş ya da daha sonraları özel olarak okunmak için yazılmış bir tür; en güçlünün egemen olduğu bir topluluğun başlıca sanat olayıdır.'' (Sayfa: 14)
''İnsanın felsefe yoluyla daha akılcı bir düzeye eriştiği dönemde, eski destanlar örneğince, ulusunun kahramanlarını, ulu kişilerini yüceltmek için şiire dökülmüş eserler de yaratılmıştır. Bu tür destan yolunu açan Vergilius olmuş: Aeneis ile ozan, kısmen tarihi gerçeklere dayanarak, hayal-gerçek ölçüsünü titizlikle dengeleyerek örmüş destanını, geçmişten geleceğe doğru geliştirmiş. Aeneis, kişileri, yer yer Homeros'un dönemine göre daha ileri bir çağın zihniyetini, yaşayış biçimini yansıtan bir ulusun özleminin, dünyaya egemen olmuş büyük bir ulusun, Roma İmparatorluğu'nun ve Augustus'un bir ozanın dilinden destanlaşmasıdır.'' (Sayfa: 15)
''Sanat doğayı taklittir'' der Aristotales. Bu taklit, bu yeniden yaratma, ozanın doğadan alıp kullandığı malzemelerin şekline, oranına, dengesine göre ayrı bir eser yaratma demektir. Gerisinde kalmış destan ozanlarına neler borçlu olduğunu bilmediğimiz Homeros bugün bize yerden fışkıran bir pınar gibi görünüyorsa, Vergilius'un Aeneis'i kentten özene bezene, sanatla yapılmış bir fıskiyeye benzer, ozanın hayalini işletip, ölçülerini kendince kullanarak yarattığı bir fıskiyeye. (Sayfa: 16)
''Sanatın kendi yaşamı, gelişimi vardır dense de, özellikle Romalılar gibi, politikada ve askerlikte dünyanın o zaman bilinen tüm bölgelerine hâkim olacak kadar başarılı olmuş bir ulusta, askeri ve politik güç, sanatı etkilemeden olmaz. Homeros'un çağından Augustus'un çağına değin, yedi-sekiz yüzyıllık zaman ayrımı içinde, Romalılar düşüncede ve sanatta büyük aşamalardan geçmiş, Yunan-Roma sanat anlayışı ve Roma politikası Aeneis'i doğurmuştur.'' (Sayfa: 16)
''Homeros'la Vergilius arasındaki bir büyük ayrım da yaşadıkları çağ ve yaşayış biçimleri arasındadır. Homeros'un destanında krallar sığır güder, ava çıkar, tanrıların rahibi olarak kurban keserler, ellerindeki krallık belgesi bir değnektir; köken olarak çoban oldukları için. İlyada küçük sosyal yerleşimlerin, kent devletlerinin dönemi; Aeneis ise türlü uluslardan oluşmuş bir imparatorluğun dönemini anlatır. Homeros'un çağı, o günün genel anlayışına, görgüsüne bağlı, değişmez kurallara başı eğik insanların çağıdır; Vergilius'un çağı ise ara zamanda gelişen Yunan felsefesinin, şiirinin, tiyatrosunun eğitiminden geçmiş, yeni bir din anlayışına açık insanların çağıdır.'' (Sayfa: 21)
*
''Vergilius sanatın en sadesi, safı, dilin en temizi ile yazıyor destanını. Yer yer sevgi dolu ruhunu, acıma duygusunu katıyor diline, canlı-cansız her varlığıyla doğanın betimindeki sevecen, yumuşak anlatımı, ayrıcalıkları betimlemedeki titizliği ozana özgü. (..)
Vergilius'un sade bir üslubu var, ama bu sadeliğe ulaşmak için ne kadar emek verdiği biliniyor. Ozanda her söz öylesine yerli yerinde ki vezin yüzünden zorda kalmadan, bir sözcüğü yerinden oynatmak olası değil: Sözcüleri anlamları, renkleri, sesleriyle kendilerine en uygun yere, bir mozaik yapar gibi, uyum içinde oturtulmuş. Bu yüzden onun hak ettiği en büyük övgü belki üslubundaki güzellik ve denge için olmalı.'' (Sayfa: 21)
Vergilius'un sade bir üslubu var, ama bu sadeliğe ulaşmak için ne kadar emek verdiği biliniyor. Ozanda her söz öylesine yerli yerinde ki vezin yüzünden zorda kalmadan, bir sözcüğü yerinden oynatmak olası değil: Sözcüleri anlamları, renkleri, sesleriyle kendilerine en uygun yere, bir mozaik yapar gibi, uyum içinde oturtulmuş. Bu yüzden onun hak ettiği en büyük övgü belki üslubundaki güzellik ve denge için olmalı.'' (Sayfa: 21)
''Aeneis'te, İlyada'da olduğu gibi, zaman bakımından üç tür anlatım vardır: 1) Musa'nın esiniyle ozanın olayları zaman akışında anlatımı, 2) Ozanın zamanda geriye dönerek olayları anlatımı, 3) Çok kez tanrıların ya da yarı tanrıların, kehanet sahibi kişilerin, zamanda ileriye dönük kehanetlerinin, bir de mucizeler yoluyla (burada Vergilius anlatımında Homeros'tan ayrılır, kendine özgüdür) tanrı istencelerinin belirtilmesi, anlatımı.'' (Sayfa: 22)
*
''Savaşların ve bir yiğidin şarkısını söylüyorum,
o yiğit ki Kader sürünce Troia'dan, en önde
ulaşır İtalya'ya, Lavinium sahillerine;
tanrıların zorbalığı, acımasız İuno'nun
sönmez hıncı yüzünden karalarda denizlerde
savrulur yıllar yılı. Kuruncaya dek kentini,
Latium'a taşıyıncaya dek tanrılarını,
çekmediği kalmaz savaşlardan. Latin soyu,
Albalı atalar, işte buradan türeyip gelmiş,
yüce Roma'nın surları işte bu çağdan kalmıştır.
o yiğit ki Kader sürünce Troia'dan, en önde
ulaşır İtalya'ya, Lavinium sahillerine;
tanrıların zorbalığı, acımasız İuno'nun
sönmez hıncı yüzünden karalarda denizlerde
savrulur yıllar yılı. Kuruncaya dek kentini,
Latium'a taşıyıncaya dek tanrılarını,
çekmediği kalmaz savaşlardan. Latin soyu,
Albalı atalar, işte buradan türeyip gelmiş,
yüce Roma'nın surları işte bu çağdan kalmıştır.
*
Söyle Musa, anımsat bana tüm nedenlerini,
hangi buyruğu çiğnendi, ne ağırına gitti de
tanrıların ecesi dolayıverdi başına
bunca felaketi, bunca çileyi bu sadakatli,
dinine bütün adamın.? Gökteki tanrıların
böylesine mi yamanmış yüreklerindeki öfke.?'' (Sayfa: 25)
hangi buyruğu çiğnendi, ne ağırına gitti de
tanrıların ecesi dolayıverdi başına
bunca felaketi, bunca çileyi bu sadakatli,
dinine bütün adamın.? Gökteki tanrıların
böylesine mi yamanmış yüreklerindeki öfke.?'' (Sayfa: 25)
*****
''Ey kader yoldaşlarım.! Hiç felaket görmedik mi.?
Ey daha büyük acılara katlanmış yiğitler.!
Gün olup tanrı son verecek bu acılara da.!
Scylla'nın azgınlığıyla diplerde uğuldayan
deniz altı kayalarını sıyırtarak geçip giden
sizler değil miydiniz.? Sizler değil miydiniz
Cyclops kayalarının çilesine katlananlar.?
Eski cesaretine kavuşsun yüreğiniz,
atın kederi, korkuyu.! Gün olur anarsınız
seve seve bunları bile. Türlü rastlantılar
tehlikeler içinde giriyoruz Latium'a:
Orada kader sakin yuvalar gösteriyor bize,
orada Troia Krallığı'nı yeniden kurmak için
izin verdiler: Dayanın benim can kardeşlerim.!
Koruyun kendinizi iyi, mutlu günler için.!'' (Sayfa: 33)
Ey daha büyük acılara katlanmış yiğitler.!
Gün olup tanrı son verecek bu acılara da.!
Scylla'nın azgınlığıyla diplerde uğuldayan
deniz altı kayalarını sıyırtarak geçip giden
sizler değil miydiniz.? Sizler değil miydiniz
Cyclops kayalarının çilesine katlananlar.?
Eski cesaretine kavuşsun yüreğiniz,
atın kederi, korkuyu.! Gün olur anarsınız
seve seve bunları bile. Türlü rastlantılar
tehlikeler içinde giriyoruz Latium'a:
Orada kader sakin yuvalar gösteriyor bize,
orada Troia Krallığı'nı yeniden kurmak için
izin verdiler: Dayanın benim can kardeşlerim.!
Koruyun kendinizi iyi, mutlu günler için.!'' (Sayfa: 33)
*****
''..........Hani ilkyaz gelince nasıl
çırpınır arılar, gezinirler güneşin altında
çiçek çiçek kırları, çıkarırlar yaşlıları
oğul vermek için, kimi yoğunlaştırır balı,
gözeneklerini doldurur tatlı nektarla, kimi
gelenleri kurtarır yükten, kovarlar kovandan
tembel yaban arısını; cıvıl cıvıl bir çalışma
bir kaynaşmadır gider: Kekik kekik kokar ballar,
işte tıpkı böyleydi Tyrusluların çalışması da.
''Surlarını yapanlara ne mutlu.!'' der Aeneas.'' (Sayfa: 42)
çırpınır arılar, gezinirler güneşin altında
çiçek çiçek kırları, çıkarırlar yaşlıları
oğul vermek için, kimi yoğunlaştırır balı,
gözeneklerini doldurur tatlı nektarla, kimi
gelenleri kurtarır yükten, kovarlar kovandan
tembel yaban arısını; cıvıl cıvıl bir çalışma
bir kaynaşmadır gider: Kekik kekik kokar ballar,
işte tıpkı böyleydi Tyrusluların çalışması da.
''Surlarını yapanlara ne mutlu.!'' der Aeneas.'' (Sayfa: 42)
*****
*
''.....Bu suçunu, bunca küstahlığını
yanına koymasınlar senin tanrılar, dilerim,
bu işleri gözeten Adalet varsa göklerde,
versinler layığını, hak ettiğin ödülü.
Şu gözlerimin önünde, oğlumun ölümünü
bana seyrettirdiğin ve bir babanın yüzünü
lekelediğin için öz oğlunun cesediyle.!'' (Sayfa: 77)
yanına koymasınlar senin tanrılar, dilerim,
bu işleri gözeten Adalet varsa göklerde,
versinler layığını, hak ettiğin ödülü.
Şu gözlerimin önünde, oğlumun ölümünü
bana seyrettirdiğin ve bir babanın yüzünü
lekelediğin için öz oğlunun cesediyle.!'' (Sayfa: 77)
*****
''.....Hani çiftçiler
yaşlı bir dişbudak ağacını, yüce dağlarda
keserken indirir dururlar ya arka arkaya
çift yüzlü baltayı yarışır gibi ağaca,
ağaç direnir uzun zaman, her vuruşta doruk
şöyle bir sarsılır, sallar başını oynatır da,
sonra gitgide yenilip aldığı yaralara,
göklerdeki yerinden sökülür, şöyle bir inler,
can çekişir gibi son kez, sonra boylu boyunca
yere serilir ya, ona benzettim Troia'yı da.''
yaşlı bir dişbudak ağacını, yüce dağlarda
keserken indirir dururlar ya arka arkaya
çift yüzlü baltayı yarışır gibi ağaca,
ağaç direnir uzun zaman, her vuruşta doruk
şöyle bir sarsılır, sallar başını oynatır da,
sonra gitgide yenilip aldığı yaralara,
göklerdeki yerinden sökülür, şöyle bir inler,
can çekişir gibi son kez, sonra boylu boyunca
yere serilir ya, ona benzettim Troia'yı da.''
''Babamın evinin, eski konağın eşiğine
gelince, her şeyden önce babamı arıyorum,
yüksek bir tepeye çıkarmak istiyorum onu.
Oysa yaşamak istemiyor Troia'dan sonra,
sürgüne katlanmayı reddediyor babam, diyor ki:
'Siz kanları temiz gençler, sağlam güçleriyle
ayakta duran gençler.! Siz kaçın buradan..
Yaşamamı isteseydi gökteki tanrılar,
bu yerleri korurlardı benim için. Yurdumu
yıkılmış, esir olmuş görmek, ardında kalmak da,
zaten bana ölümden beter.'' (Sayfa: 81)
gelince, her şeyden önce babamı arıyorum,
yüksek bir tepeye çıkarmak istiyorum onu.
Oysa yaşamak istemiyor Troia'dan sonra,
sürgüne katlanmayı reddediyor babam, diyor ki:
'Siz kanları temiz gençler, sağlam güçleriyle
ayakta duran gençler.! Siz kaçın buradan..
Yaşamamı isteseydi gökteki tanrılar,
bu yerleri korurlardı benim için. Yurdumu
yıkılmış, esir olmuş görmek, ardında kalmak da,
zaten bana ölümden beter.'' (Sayfa: 81)
*
''-----Ah, lanetli altın hırsı,
nelere zorlamazsın sen insanların yüreğini.!'' (Sayfa: 91)
nelere zorlamazsın sen insanların yüreğini.!'' (Sayfa: 91)
*****
*
"Derler ki bu yöre depremle, geniş çökmelerle,
her iki toprak da bir bütünken geçmiş zamanda
batıp ayrılmış birbirinden. Böylesi güçlüdür
zaman çehresini değiştirmek için dünyanın.
Araya saldırmış deniz, ayırmış sularıyla" (Sayfa: 106)
her iki toprak da bir bütünken geçmiş zamanda
batıp ayrılmış birbirinden. Böylesi güçlüdür
zaman çehresini değiştirmek için dünyanın.
Araya saldırmış deniz, ayırmış sularıyla" (Sayfa: 106)
*
''Suların ardında Aetna görülüyor uzakta
Sicilya Adası'nın Aetna'sı. Uğultusunu
duyuyoruz her yanda denizin, ta uzaklarda
kayaları dövüp kırılan dalga seslerini.
Kabarıyor sığ deniz, kaynaşıyor fokur fokur
kumlarla.'' (Sayfa: 111)
(..)
''Yellerin kuytusundaki liman geniş, sakindi.
Ama yakınında Aetna korkunç çöküntülerle
gürleyip duruyor; zift dumanları, ak külleri,
kara kara bulutları fırlatıyordu içinden,
atıyordu lavları göklere dek, yalıyordu
yıldızları, kusuyordu kimi kayayı, taşı,
dağın böğründekileri homurdana inleye;
erimiş kayaları yağıyor açık havaya;
ta dibinden fokurduyor kor gibi lav külhanı.'' (Sayfa: 112)
Sicilya Adası'nın Aetna'sı. Uğultusunu
duyuyoruz her yanda denizin, ta uzaklarda
kayaları dövüp kırılan dalga seslerini.
Kabarıyor sığ deniz, kaynaşıyor fokur fokur
kumlarla.'' (Sayfa: 111)
(..)
''Yellerin kuytusundaki liman geniş, sakindi.
Ama yakınında Aetna korkunç çöküntülerle
gürleyip duruyor; zift dumanları, ak külleri,
kara kara bulutları fırlatıyordu içinden,
atıyordu lavları göklere dek, yalıyordu
yıldızları, kusuyordu kimi kayayı, taşı,
dağın böğründekileri homurdana inleye;
erimiş kayaları yağıyor açık havaya;
ta dibinden fokurduyor kor gibi lav külhanı.'' (Sayfa: 112)
*****
*
''Korkudur açığa vuran alçak ruhları.'' (Sayfa: 119)
*
''---------------Evet Anna,
saklamayacağım senden; zavallı Sychaeus'un,
kocamın acı kaderinden sonra, kardeşimin
cinayetiyle evim barkım, ocak tanrılarım
dağıldıktan sonra, tek bu adam duygulandırdı,
tek bu çeldi, kararsız koydu gönlümü benim.
Canlanıyor içimde izleri eski bir yangının.'' (Sayfa: 120)
saklamayacağım senden; zavallı Sychaeus'un,
kocamın acı kaderinden sonra, kardeşimin
cinayetiyle evim barkım, ocak tanrılarım
dağıldıktan sonra, tek bu adam duygulandırdı,
tek bu çeldi, kararsız koydu gönlümü benim.
Canlanıyor içimde izleri eski bir yangının.'' (Sayfa: 120)
*****
''İliklerine işlemiş Dido'nun aşk ateşi,
için için can buluyor sevda yüreğinde.
Yanıp tutuşuyor mutsuz kadın, çılgınlar gibi,
dolanıp duruyor kenti. Girit ormanlarında
çoban uzaktan, kanatlı oku bırakırsa
rastgele geyiğin bağrında ve Dicta ormanlarında,
fundalıklarında nasıl kaçarsa geyik, ama
ölümcül ok saplı kalırsa yine bağrına,
tıpkı öyleydi Dido da.'' (Sayfa: 122)
için için can buluyor sevda yüreğinde.
Yanıp tutuşuyor mutsuz kadın, çılgınlar gibi,
dolanıp duruyor kenti. Girit ormanlarında
çoban uzaktan, kanatlı oku bırakırsa
rastgele geyiğin bağrında ve Dicta ormanlarında,
fundalıklarında nasıl kaçarsa geyik, ama
ölümcül ok saplı kalırsa yine bağrına,
tıpkı öyleydi Dido da.'' (Sayfa: 122)
*
''----------ama kim bilmez ki
aldanmış büyük bir aşkın acı yarası nedir'' (Sayfa: 149)
aldanmış büyük bir aşkın acı yarası nedir'' (Sayfa: 149)
*****
''-----Güzel bedenle çünkü
birleşince yiğitlik daha çok hoşa gider.'' (Sayfa: 162)
birleşince yiğitlik daha çok hoşa gider.'' (Sayfa: 162)
*****
''Damarlarımdaki kan, gücüm daha yerindeyken,
kıskanç yaşlılık şakaklarıma ak düşürmeden
dövüşmeye alışkındım ben bu eldivenlerle.'' (Sayfa: 165)
kıskanç yaşlılık şakaklarıma ak düşürmeden
dövüşmeye alışkındım ben bu eldivenlerle.'' (Sayfa: 165)
*****
''Ateş aldı birden ok duru göklere uçarken,
çizdi yolunu alev alev ve hafif yellerde
kaybolup gitti tükenerek; hani gökten kopan
yıldızlar çok defa kayıp gider ya, arkalarından
sürükleyerekten saçlarını, tıpkı öyleydi.'' (Sayfa: 169)
çizdi yolunu alev alev ve hafif yellerde
kaybolup gitti tükenerek; hani gökten kopan
yıldızlar çok defa kayıp gider ya, arkalarından
sürükleyerekten saçlarını, tıpkı öyleydi.'' (Sayfa: 169)
*****
*
''Kimisi sattı öz yurdunu altına karşılık;
zorba efendiyi oturttu devletin başına.
Öteki yasa koydu, değiştirdi yasaları
rüşvet karşılığında.'' (Sayfa: 210)
zorba efendiyi oturttu devletin başına.
Öteki yasa koydu, değiştirdi yasaları
rüşvet karşılığında.'' (Sayfa: 210)
*****
''Duraksayacak mıyız daha biz, eylemlerimizle
değerimizi göstermekten.?'' (Sayfa: 218)
değerimizi göstermekten.?'' (Sayfa: 218)
*****
*
"--------------- Al güvenimi,
Sen de ver bana güvenini." (Sayfa: 263)
Sen de ver bana güvenini." (Sayfa: 263)
*****
''Göksel Olympus'tan ilkin indi Saturnus Baba,
kaçarak İuppiter'in silahından; krallığından
olmuş, düşmüştü sürgüne. Sarp dağlara dağılmış
bilgisiz insan soyunu topladı bir araya;
yasalar çıkardı, karar verdi Latium adıyla
anılmasına yörenin, tüm kıyılarında halk
saklanmıştı çünkü sağ salim. 'Altın Yüzyıl'
denir egemen olduğu çağlara, ulusları barış
içinde yönettiği sakin zamana. Ardından
yavaş yavaş geldi daha kötü, açık renkli çağ;
savaş çılgınlığı, varlık hırsı onun yerini
alıncaya kadar sürdü bu zaman.'' (Sayfa: 270)
kaçarak İuppiter'in silahından; krallığından
olmuş, düşmüştü sürgüne. Sarp dağlara dağılmış
bilgisiz insan soyunu topladı bir araya;
yasalar çıkardı, karar verdi Latium adıyla
anılmasına yörenin, tüm kıyılarında halk
saklanmıştı çünkü sağ salim. 'Altın Yüzyıl'
denir egemen olduğu çağlara, ulusları barış
içinde yönettiği sakin zamana. Ardından
yavaş yavaş geldi daha kötü, açık renkli çağ;
savaş çılgınlığı, varlık hırsı onun yerini
alıncaya kadar sürdü bu zaman.'' (Sayfa: 270)
*****
''----------------Cesur ol
konuğum varlığı hor görmeye ki böylece
tanrıya eş ol.! Gel buraya, hoş gör fakir halimizi.!''
konuğum varlığı hor görmeye ki böylece
tanrıya eş ol.! Gel buraya, hoş gör fakir halimizi.!''
(Sayfa: 271)
''Hafif tozluklarla, elektrona, altına çifte
su verilip yapılmış mızraklara, kalkanların
anlatılmaz işlenişine bakıyor hayranlıkla.
Kalkan üstüne kazımış kehanet bilen tanrı,
gelecekten haberdar, ateşe hâkim Vulcanus
İtalya tarihini, tüm Roma yengilerini;
Ascanius'un dölünden türeyecek soylar,
başarılar, savaşlar hepsi görülüyor üstünde
sıra sıra. Ayrıca Mars'ın yeşil mağarasında
betimliyordu kurdu: Doğumdan sonra iki
çocuk memelerine yapışmış süt emiyorlar
hiçbir korku duymadan anne kurttan, o da
düzgün başını çevirerek okşuyordu bir bir
çocukları, biçim veriyordu bedenlerine
yalayarak her birini.'' (Sayfa: 281)
su verilip yapılmış mızraklara, kalkanların
anlatılmaz işlenişine bakıyor hayranlıkla.
Kalkan üstüne kazımış kehanet bilen tanrı,
gelecekten haberdar, ateşe hâkim Vulcanus
İtalya tarihini, tüm Roma yengilerini;
Ascanius'un dölünden türeyecek soylar,
başarılar, savaşlar hepsi görülüyor üstünde
sıra sıra. Ayrıca Mars'ın yeşil mağarasında
betimliyordu kurdu: Doğumdan sonra iki
çocuk memelerine yapışmış süt emiyorlar
hiçbir korku duymadan anne kurttan, o da
düzgün başını çevirerek okşuyordu bir bir
çocukları, biçim veriyordu bedenlerine
yalayarak her birini.'' (Sayfa: 281)
*****
''Ama gök renkli dalgaların köpük köpük başı
bembeyazdır; gümüş işli açık renk yunuslar
döne döne yüzüyorlar, süpürüyorlar suyun
yüzünü kuyruklarıyla, yararak gemilerin
burgaçlarını..'' (Sayfa: 283)
bembeyazdır; gümüş işli açık renk yunuslar
döne döne yüzüyorlar, süpürüyorlar suyun
yüzünü kuyruklarıyla, yararak gemilerin
burgaçlarını..'' (Sayfa: 283)
*
''Buna karşı benim de kehanetlerim var:
Eşimi elimden alan bu suçlu soyu silahla
yok etmemi istiyorlar; böylece acı çeken
sadece Atreusoğulları değil, Mycenler de
sarılabilir silaha.! 'Yetmez mi bir kez ölmek.?'
denirse de, önceden işledikleri suç yetmeliydi:
Bütün kadın soyuna, hiç olmazsa bir kadına
derin nefret içinde olmalıydılar şu sıra''
Eşimi elimden alan bu suçlu soyu silahla
yok etmemi istiyorlar; böylece acı çeken
sadece Atreusoğulları değil, Mycenler de
sarılabilir silaha.! 'Yetmez mi bir kez ölmek.?'
denirse de, önceden işledikleri suç yetmeliydi:
Bütün kadın soyuna, hiç olmazsa bir kadına
derin nefret içinde olmalıydılar şu sıra''
(Sayfa: 292)
*****
*
''-----senin suçun ey aşk.!-
Sevgilisi Phaeton için ağıt yakan Cycnus,
kız kardeşlerinin dönüştüğü kavak gölgesi,
yaprakları arasında şarkı söylerken, derler ki
avutmaktayken kederli aşkını, bir de bakar
yaşlı bedeninden yumuşak tüyler belirmekte;
bırakır toprakları, şakıyarak yükselir göklere.''
Sevgilisi Phaeton için ağıt yakan Cycnus,
kız kardeşlerinin dönüştüğü kavak gölgesi,
yaprakları arasında şarkı söylerken, derler ki
avutmaktayken kederli aşkını, bir de bakar
yaşlı bedeninden yumuşak tüyler belirmekte;
bırakır toprakları, şakıyarak yükselir göklere.''
(Sayfa: 329)
*
'---------------İnsanın ruhu
bilmez geleceğini, habersizdir yarınından.
Gülerse yüzüne kaderi, kaçırır ölçüyü."
bilmez geleceğini, habersizdir yarınından.
Gülerse yüzüne kaderi, kaçırır ölçüyü."
(Sayfa: 341)
*****
*
''Bilmez değilim silahla kazanılan utkunun,
ilk çarpışmanın nasıl tatlı olur onuru,
nasıldır genç savaşçının zavallı ilk ödülü.'' (Sayfa: 365)
ilk çarpışmanın nasıl tatlı olur onuru,
nasıldır genç savaşçının zavallı ilk ödülü.'' (Sayfa: 365)
''---------------Herkesi çağırıyor
son çile. Pallas tapınağına, yüce kalesine
analarla birlikte, büyük topluluk halinde,
tırmanıyor kraliçe bir arabanın içinde;
armağanlar getiriyor, yanında da genç kızı,
bunca felaket nedeni olan Lavinia var.
Yere dikmiş güzel gözlerini; bütün kadınlar
giriyor tapınaktan içeri, günlük yakarak
tütsülüyorlar tapınağı ve yaslı ağıtlar
yakıyorlar yüksek eşikte...'' (Sayfa: 378)
son çile. Pallas tapınağına, yüce kalesine
analarla birlikte, büyük topluluk halinde,
tırmanıyor kraliçe bir arabanın içinde;
armağanlar getiriyor, yanında da genç kızı,
bunca felaket nedeni olan Lavinia var.
Yere dikmiş güzel gözlerini; bütün kadınlar
giriyor tapınaktan içeri, günlük yakarak
tütsülüyorlar tapınağı ve yaslı ağıtlar
yakıyorlar yüksek eşikte...'' (Sayfa: 378)
*
''Hangi tanrı anlatacak bize onca acıyı.?
Ovalarda bir Turnus'un bir Troialı yiğidin
elinden çıkan ölümünü önderlerin şimdi;
dört yandaki kıyımı bir şarkıda.? Bu kadar mı
hoşlandın İuppiter, gün olup sonsuz bir barışta
birleşecek ulusları birbirine katmaktan.?''
Ovalarda bir Turnus'un bir Troialı yiğidin
elinden çıkan ölümünü önderlerin şimdi;
dört yandaki kıyımı bir şarkıda.? Bu kadar mı
hoşlandın İuppiter, gün olup sonsuz bir barışta
birleşecek ulusları birbirine katmaktan.?''
(Sayfa: 417)
