Nikolay Vasilyeviç Gogol - Taras Bulba ve Mirgorod Öyküleri

(..)..öykümün bu huzur dolu dünyayı sonsuza dek değiştirecek hüzün dolu olayına geliyorum. Bunun son derece önemsiz bir olaydan kaynaklanmasıysa daha da şaşırtıcı. Doğrusu, çok tuhaftır, son derece önemsiz nedenler her zaman büyük olaylar doğurur, tam tersi, yani büyük girişimlerse önemsiz olaylarla sonuçlanır. Bir komutan devletinin bütün savaş güçlerini toplar, birkaç yıl savaşır, savaşanlar göklere çıkarırlar onu, sonunda patates ekmeye bile yaramayacak küçük bir parça toprak kazanılır; oysa kimi zaman, iki komşu kentin iki sucuk tüccarı küçük bir nedenden ötürü aralarında tartışır, tartışma kente, sonra köylere, arkasından tüm ülkeye yayılır. Ama bunları bırakalım şimdi: Burası yeri değil. Ayrıca fikirler hayata geçmediği sürece fikir yürütmeyi de sevmem. (Sayfa: 17-18) #EskiZamanBeyleriÖyküsü

Hangi acıyı dindirmez ki zaman.? Hangi tutku yok olup gitmez ona karşı verdiği eşitsiz savaşta.? 
(Sayfa: 23) #EskiZamanBeyleriÖyküsü

Bizim için hangisi daha güçlüdür: Tutku mu, alışkanlık mı.? Güçlü atılımlarımız, arzularımız, içimizi yakan bütün o tutkular gençlik yıllarımızın ürünü müdür acaba.? Onun için mi öylesine derin ve sarsıcı geliyorlar bize.? (Sayfa: 26) #EskiZamanBeyleriÖyküsü

Ruhuna en tatlı gelen yerdir anayurt.! En çok sevdiğimiz yerdir. Benim anayurdum sensin.! Evet sensin.! Yaşadığım sürece yüreğimde taşıyacağım bu yurdu.. (Sayfa: 102) #TarasBulbaÖyküsü

Gogol - Müfettiş

Arka Kapak
*
Nikolay Vasilyeviç Gogol (1809-1852) Ukrayna'da, orta halli toprak sahibi bir ailede dünyaya geldi. Çocukluğunu etkileyen köy yaşamı ve Kazak gelenekleri eserlerine yansıdı, Ukrayna halk kültürünün ögeleriyle işlenmiş öyküler yazdı. Mizah anlayışı, gerçekçi tutumu ve canlı anlatımıyla Rus edebiyatında önemli bir yeniliğin öncüsü oldu. Dikanka Yakınlarında Bir Çiftlikte Akşam Toplantıları, Petersburg Öyküleri ve Mirgorod Öyküleri'nde mizahın yanı sıra, yaşam karşısında karamsarlık ve dünyanın kötülüğü üzerine düşüncelerini ortaya koydu. Ölü Canlar adlı romanı feodal toprak mülkiyeti ve serfliği ele alan bir başyapıttır. Büyük bir komedi olan Müfettiş adlı oyununda ise yozlaşmış bürokratları acımasızca alaya almıştır.

Gogol - Palto

''Küçük insan''a yapılan bu vurgular nedeniyle Gogol'un Palto'su edebiyata insancıl ve gerçekçi bir damarın başlangıcı olarak kabul edilir. Daha önceki dönemlerde kralların, prenseslerin, soyluların, kahramanların, yüksek duygularla baş etmeye çalışan yüksek mevkilerdeki insanların başlarından geçenleri konu edinen edebiyatın, odağına köylüleri, yoksul kentlileri, küçük memurları onların maddi sıkıntılarının yanında, manevi dertlerini, iç dünyalarındaki bastırılmış arzuları, hırslarını, korkularını, kendilerinden rütbeliler, yüksek mevkidekiler karşısında içine düştükleri bocalamaları, kendilerini önemsizleştirerek direnmelerini, küçük kurnazlıklarını almasının ilk ve en başarılı örneklerinden biridir Palto. Bu yanıyla kendisinden sonra gelen kuşakları etkilemiş, en azından onlara ilerleyebilecekleri bir yol açmıştır.
Gerçekten de Akakiy Akakiyeviç'i ya da Dostoyevski'nin İnsancıklar'ındaki kimi kahramanları andıran öykü ve roman kahramanları edebiyatta hiç eksik olmamış, Gogol'un açtığı yol derinleştirilmiş, yeni kavşak, sokak ve çıkmaz sokaklarla zenginleştirilmiştir. Türkçe öykünün önemli yazarlarının çoğunda, Sait Faik'te, Sabahattin Ali'de, Memduh Şevket'te, Fahri Celal'de, Oktay Akbal'da, Haldun Taner'de sıkça karşımıza çıkmıştır bu tip. Kürk Mantolu Madonna'nın baş kahramanı Raif Efendi mesela, yaşayışı, ezikliği, iş yerindeki arkadaşlarının alaylarına maruz kalışıyla Akakiy Akakiyeviç'i bir hayli andırır. Toplumsal hayat içerisinde önemsenmeyen, gözden kaçan, birbirine benzer hayatlar sürdüğü sanılan insanların yaşantılarında ya da iç dünyalarında anlatmaya değer, onlara özgü ama bir o kadar da önemli şeyler bulunduğu iddiası gidildikçe çatallanan bir başka yol daha açmıştır. Edebiyat ( özellikle öykü ), insan yaşantılarındaki kimi önemsiz görünen anların üzerine düşürdüğü edebi ışık vasıtasıyla insan olmanın, yeryüzünde yer kaplamanın nasıl bir şey olduğu ( ya da olmadığı ) gibi soruları içine almaya, tartışmaya ve yeni sorularla didiklemeye başlamıştır. Bu anlık edebi ışığın ilk huzmelerinden biri de Gogol'ün Akakiy'in üzerine düşürdüğüdür. ''
Behçet Çelik (sayfa 12-13 )