Hermann Hesse - Demian

Roman yazan sanatçıların âdetidir hep, Tanrı süsü verirler kendilerine, şu ya da bu insanın başından geçenleri tüm ayrıntılarıyla kuşbakışı görüp kavrayabilir ve bunu sanki Tanrı kendi kendine anlatıyormuşçasına, yani tüm çıplaklığıyla, hiçbir noktası önemsiz sayılmayacak şekilde hikâye edebilirlermiş gibi davranırlar. Ben üstesinden gelemem bu işin, benim gibi sanatçılar da gelemez. Ne var ki, benim öyküm benim için herhangi bir sanatçının öyküsünden daha çok önem taşıyor, çünkü benim kendi öykümdür bu, bir insanın öyküsüdür; kafadan uydurulmuş kurmaca bir insan değil, olası bir insan, ideal ya da şu veya bu şekilde varolmayan bir insan değil, gerçek bir insan, kendine özgü ve yaşayan bir insandır bu. Gelgelelim, gerçekten yaşayan bir insanın ne demek olduğu, günümüzde her zamankinden az bilinmekte, her biri doğanın değerli ve kendine özgü eseri sayılacak insanlar, yığın yığın kurşunlanıp öldürülmektedir. Eğer kendine özgü insanlar olarak ayrı bir değer taşımasaydık, içimizden her bir bir filinta kurşunuyla gerçekten saf dışı edilebilseydi, öyküleri kaleme almanın hiçbir anlamı kalmazdı. Ne var ki, her insan yalnız kendisi değil, aynı zamanda bir benzeri daha olmayan, tamamen kendine özgü, her bakımdan önemli ve dikkate değer bir noktadır. Öyle bir nokta ki, dünyanın tüm olayları kesişir burada; bir kezliğine, bir daha asla yinelenmeyecek bir kesişimdir bu. Dolayısıyla her insanın öyküsü önemli ve dünya durdukça yaşayacak tanrısal nitelik taşır, her insan yaşadığı ve doğanın istemini yerine getirdiği sürece olağanüstüdür, her türlü dikkate ve ilgiye layıktır. Her insanda ruh bir ete, kemiğe bürünmüştür, her insanda bir canlı acı çeker, her insanda bir Kurtarıcı çarmıha gerilir.
Bir insanın ne olduğunu günümüzde bilenler fazla değildir. Pek çok kişi bunu sezmekte ve sezdiği için daha kolay ölebilmektedir; nitekim ben de bu anlatıyı kaleme aldıktan sonra daha kolay ölebileceğim.
Kendim için bilen biri diyemem; araştıran biri oldum hep ve hâlâ da öyleyim; ama artık yıldızlarda ve kitaplarda aradığım yok, kulak kabartıp damarlarımda çağıldayarak akan kanın verdiği dersleri dinlemeye başladım. Anlatacağım öykü hoş değil, düzmece öyküler gibi bir tatlılık ve uyumu içermiyor, kendilerini bundan böyle aldatmak istemeyen tüm insanların yaşamı gibi anlamsızlığa, karmaşaya, cinnete ve düşe çalıyor lezzeti.
Her insanın yaşamı, onu kendine götüren bir yoldur, bir yol denemesi, bir yol taslağıdır. Hiçbir insan yüzde yüz kendisi olamamıştır, ama yine de herkes gücü yettiğince ilerler bu yolda, kimi biraz daha gözü açık, kimi bira daha gözü kapalı. Herkes kendi doğumuna ilişkin artıkları, bir İlkçağ dünyasının sümüksü cismini ve yumurta kabuklarını sonuna dek sürükleyip götürür kendisiyle. Kimileri vardır, hiçbir vakit insan aşamasına ulaşamaz, kurbağa olarak, kertenkele olarak, karınca olarak kalır. Kimileri de vücutlarının üst yarımıyla insan, alt yarımıyla balıktır. Ama her biri doğanın insan doğrultusunda bir yaratısıdır. Çıkıp geldikleri kaynak ise ortaktır hepsinde: Anneler. Hepimiz aynı derinliklerden çıkıp geliriz, ama bir taslak olarak, derinliklerden çıkıp gelen bir yaratık olarak her birimiz kendi öz amacımıza varmak için uğraşıp didiniriz. Birbirimizi anlayabilir, ama kendimzi ancak kendimiz açıklayıp yorumlayabiliriz.
(Sayfa: 7-8)
***
''..çok önemli bir hata af dileyerek giderilemez, her bilge kişi gibi her çocuk da bütün derinliğiyle hisseder, çok iyi bilir bunu.''
(..)
''İlk kez tadıyordum ölümü ve tadı acıydı, çünkü doğmaktı ölüm, korkunç yenilikler karşısında duyulan dehşet ve ürküntüydü.'' (Sayaf: 23)
***
''.. insan değiştiremeyeceği bir şeyi nasıl benimseyip sineye çekerse, ben de sözkonusu bekleyişler karşısında öyle davranıyordum.'' (Sayfa: 41)
***
''.. beni ilgilendiren bir şey varsa, o da kendi kendime ulaşmak için attığım adımlardır.'' (Sayfa: 54)
***
''.. İnsan yasaklanmış hiçbir eyleme kalkışmaz da yine alçağın daniskası olabilir..'' (Sayfa: 72)
***
''..
'Çok konuşuyoruz,' dedi. 'Bu zekice konuşmaların hiçbir değeri yok, hiç yok. İnsanı kendi kendisinden uzaklaştırır, o kadar. Kendi kendinden uzaklaşmak da günahtır. Yapılması gereken, insanın tıpkı bir kaplumbağa gibi kendi içine girip yerleşmesidir.'' (Sayfa: 73)
***
''.. Sanki güz ortasında bir ağacın dört bir yanında yapraklar dökülüyordu da, ağaç bunun farkına varmıyordu; ağacın üzerinden yağmur aşağılara süzülüyor, güneş ya da ayaz ağacın üzerinden gelip geçiyor, yaşam yavaş yavaş gerileyerek ağacın en iç kısmında alabildiğine dar bir bölgeye sıkışıyordu. Ama ağaç ölmüyor, ağaç bekliyordu.'' (Sayfa: 76)
***
''.. gözlerimi siyah yapraklara diktim, çözülüp dağılmanın ve tükenip gitmenin burcu burcu kokusunu hırsla, ciğerlerime doldurarak soludum, içimde bir şey cevap verdi bu kokuya, onu selamladı. Şu yaşam denilen şeyin ne kadar da yavandı tadı.!'' (Sayfa: 79)
***
''.. kendime kavuşma özleminin gözlerini içimde açmasıydı.''
(Sayfa: 86)
***
''.. Dünya benim gibilerine gereksinme duymuyor, kendilerne daha iyi bir yer buyur edip vermiyor, önlerine daha yüce ödevler çıkarmıyorsa, benim gibileri helak olup giderdi işte. Bundan doğacak zararı artık çeksindi dünya.'' (Sayfa: 87)
***
''O haftalar okumaya başladığım bir kitap, daha öncekilerin hepsinden çok etkilemişti beni. İlerde okuduklarım arasında beni böyle saran bir kitap sanırım Nietzsche dışında çıkmadı hiç. Novalis'in bir yapıtıydı, mektup ve özdeyişleri içeriyordu, birçoğunu anlamamıştım, öyleyken hepsi de inanılmaz ölçüde cezbetti beni ve bir ağ gibi sarıp kuşattı. O anda özdeyişlerden biri gelmişti aklıma, kalemi alıp portrenin altına çiziktirdim: 'Yazgı ve ruh aynı kavramın değişik isimleridir.' Bunun ne anlama geldiğini artık anlamıştım.'' (Sayfa: 94)
***
''.. İçimizde her şeyin farkında olan, her şeyi isteyen, her şeyi bizim kendimizden iyi yapan birinin bulunduğunu bilmek ne iyi.!'' (Sayfa: 97)
***
''..Üstesinden gelemeyeceğim tek şey vardı: Karanlıklarda saklı yatan amacı içimden çekip çıkararak başkaları gibi karşımda bir yere oturtmak..'' (Sayfa: 197)
***
''.. Nihayet bir parça yaşamak, kendimden bir şeyler çıkarıp dünyaya buyur etmek, bu dünyayla ilişki kurmak ve bir savaşa tutuşmak için hepsinden güçlü bir özlem duyuyordum..'' (Sayfa: 109)
***
''.. Bir kimse mutlaka bir şeye gereksinim duyuyor da, o şeyi ele geçiriyorsa, bunu ona sağlayan rastlantı değildir; kendisi, kendi içindeki istek ve zorunluluk onu çekip ilgili nesneye götürmüştür..''
(..)
''.. Özlem, dünyaya alabildiğine içtenlikle kucak açış ve yine dünyadan alabildiğine çılgınca bir ayrılış, insanın kendi karanlık ruhuna yakıp kavurucu bir tutkuyla kulak verişi, teslimiyetteki esriklik ve harikulâdeliğe karşı derin bir ilgi..'' (Sayfa: 111)
***
''.. Müzik dinlemeyi severim, ama yalnız sizin çaldığınız gibisini, tam anlamıyla müzik, bir insanın cennet ve cehennemin kapılarını zorladığını sezdirecek bir müzik..'' (Sayfa: 112)
***
''.. İnsanların çeşitli zamanlarda kafalarından ne gibi Tanrılar çıkarıp ortaya koydukları, benim için hâlâ son derece önemli ve ilginçtir..'' (Sayfa: 115)
***
''.. Çünkü öldürmek istediğiniz, falan ya da filan kişi değil, bir başkasının kılığına girdiğiniz sizsiniz kuşkusuz. Biz bir insandan nefret ediyorsak, bu insanın görüntüsüyle karşımıza çıkan kendi içimizde yuvalanmış birinden nefret ediyoruzdur. Bizim kendi içimizde olmayan şey, bizi kızdırmaz.''
(..)
''.. 'Dışımızda gördüğümüz şeyler' dedi Pistorius alçak sesle ' içimizdekilerin aynıdır. İçimizde taşıdığımız gerçek dışında bir başka gerçek yoktur. İnsanların çoğunun gerçeğe bu kadar aykırı bir yaşam sürmesinin nedeni, kendi dışlarındaki görüntüleri gerçek saymaları, içlerindeki dünyaya ise asla söz hakkı tanımamalarıdır. Evet, bu mutlu kılabilir insanı. Ama insan bir kez işin bilincine vardı mı, çoğunluğun izlediği yolu seçmesi diye bir şey söz konusu olamaz. Dostum Sinclair, çoğunluğun izlediği yol kolaydır, bizimkisi ise zor..'.. '' (Sayfa: 126-127)
***
''.. kendi düşlerimde yaşayıp gidiyorum, sen de bunu hissettin. Başkaları da düşlerde yaşıyor benim gibi, ama kendi düşlerinde değil; aramızdaki ayrım da burada.'' (Sayfa: 128)
***
''.. Masanın üzerinde Nietzsche'den birkaç kitap duruyordu. Nietzsche'yle yaşıyor, onun ruhunun yalnızlığını hissediyor, onu karşı durulamayacak gibi önüne katmış sürükleyen yazgının kokusunu alıyor ve hiç şaşmadan kendi yolunda yürüyüp gitmiş bir kimsenin geçmişte yaşadığını bilmek beni mutlu kılıyordu.'' (Sayfa: 148-149)
***
''Beraberlik güzeldir,'' dedi Demian. ''Ama dört bir yanda yeşerip boy attığını gördüğümüz durum için bir beraberlik diyemeyiz asla. Gerçek bir beraberlik yeni doğacak, bireylerin birbirlerini daha iyi tanımasından kaynaklanacak ve bir süre için dünyaya bir başka bir biçim verecektir. Şu anda beraberlik adı altında gözlemlenen şey, bir sürü oluşumudur yalnız. İnsanlar birbirlerine kaçıp sığınıyorlarsa, birbirlerinden korktukları içindir; beyler kendi aralarında birbirlerine sığınıyor, işçiler kendi aralarında, bilginler yine kendi aralarında birbirlerine kaçıp sığınıyorlar. Peki, niçin korkuyorlar birbirlerinden.? Kendi kendisiyle uzlaşamayan insan korkar yalnız. Şimdikiler korkuyorlarsa, kendi kendilerini tanımak istemediklerindendir. Kendi içindeki bilinmezden korkan bir sürü insanın oluşturduğu bir topluluk.! Kendi yaşam yasalarının bundan böyle yürümediğin, eski yasalara göre yaşadıklarını, ne dinlerinin, ne de ahlâk kurallarının bizim gereksinimlerimize uygun düştüğünü hepsi de bilmektedir. Yüz yıl, hatta ondan da uzun bir süre Avrupa yalnız okuyup araştırdı, fabrikalar, atölyeler kurdu.! Buradakiler bir insanı öldürmenin kaç gram baruta baktığını biliyor, ama Tanrıya nasıl tapınacaklarından haberleri yok. Şöyle bir saat bile nasıl memnun yaşanabileceğini kestiremiyorlar. Bir öğrenci meyhanesine gir bak şöyle.! İstersen varlıklı kişilerin gittiği bir eğlence yerine bir göz at.! Hayır gelecek gibi değil.! Sevgili dostum, Sinclair.! Bütün bu saydıklarımızdan insanın yüzünü güldürecek bir şeyin çıkması düşünülemez. Böyle ödlekçe bir araya gelen insanların içi korkuyla, hainlikle dolup taşar, hiçbiri ötekisine bel bağlamaz. İdeal niteliğini yitirmiş ideallere sarılırlar hep, ortaya yeni bir ideal koymak isteyeni de taşa tutarlar. İlerde birtakım hesaplaşmaların olacağını seziyorum. Pek yakında başgösterecek bu hesaplaşmalar, inan bana, pek yakında duyuracak sesini.! Ne var k, dünyayı 'düzeltemeyecekleri' kuşkusuz. İster işçiler fabrika sahiplerini öldürsün, ister Rusya ve Almanya birbirlerinin üzerine kurşun yağdırsın, bu yalnızca söz konusu nesnelerin el değiştirmesine yarayacaktır. Eninde sonunda bugünkü ideallerin değersizliği anlaşılacak, taş devrinden kalmış Tanrıların hesabı görülecektir. Şimdiki durumuyla bu dünya ölmek istemekte, yokolmak istemektedir ve isteğine de kavuşacaktır.''
''Peki biz ne olacağız.?'' diye sordum.
''Biz mi.? Belki biz de ötekilerle birlikte yokolup gideriz. Bizleri de öldürebilir, ama bu yoldan işimizi bitiremezler. Bizden geride kalacak şeyin ya da bizlerden hayatta kalacakların çevresinde geleceğin istemi toplanacaktır. Bizim Avrupa'nın teknik ve bilim panayırıyla bir süre için baskı altında tuttuğu insanlığın istemi kendini açığa vuracaktır günün birinde. İşte o zaman insanlığın isteminin bugünkü toplumların, devletlerin, ulusların, derneklerin ve kiliselerin istemiyle asla ve hiçbir yerde özdeş sayılamayacağı anlaşılacaktır. Doğanın insanla güttüğü amacın, tek tek insanların, yani senin ve benim içimize yazıldığı görülecektir. İsa'da yazılıydı, Nietzsche'de yazılıydı. Günümüzdeki toplumlar yıkılıp gittiği zaman sözünü ettiğimiz yeni akımlar için yer açılacak ve bu akımlar kuşkusuz her gün yeni bir görünüm taşıyacaktır.'' (Sayfa: 152-153)

Hermann Hesse - Siddhartha ( Çeviri: Kamuran Şipal)

''...alnı seçkin ve yüce düşünceler barındırıyordu.'' ( sayfa 17)
*
''Bakışları buz gibi soğudu kadınlarla karşılaştıkça; şık giyimli insanlarla dolu bir kentten geçerken ağzı küçümsemeyle büzüldü.'' ( sayfa 23)
*
''Bir hedef bulunuyordu Siddhartha'nın önünde tek bir hedef: Arınmış olmak, susamalardan arınmış, istemelerden arınmış, düşlerden, sevinçlerden, acılardan arınmış. Ölerek kendinden kurtulmak, ben olmaktan çıkmak, boşalmış bir yürekle dinginliğe kavuşmak, benliksi düşünmelerle mucizelere kapıları açmak, işte buydu onun hedefi. Ben tümüyle saf dışı bırakılıp öldürüldü mü, gönlündeki tüm tutku ve dürtülerin sesleri kısıldı mı, işte o zaman gözlerini açacaktı en son şey, varlıktaki artık ben olmayan öz, o büyük giz.'' ( sayfa 24)
*
'' Duyularını öldürüyor, belleğini öldürüyor, binlerce yabancı kılıkta Ben'inden sıyrılıp çıkıyor dışarı, hayvan oluyor, leş oluyor, taş oluyor, tahta oluyor, su oluyor ve her defasında yeniden uyanarak kendi kendisine kavuşuyor, gökyüzünde ister güneş parlasın, ister ay, yine Ben olup devridaim içinde salınımını sürdürüyor, susuyor, susuzluğunu dindiriyor, yeniden susuyordu.'' ( sayfa 25)
*
''Yanı başında Govinda vardı, gölgesi Govinda; o da aynı yolları izliyor, aynı zahmetlere katlanıyordu. Tapınma ve egzersizlerin zorunlu kıldığından başka bir konuşma seyrek geçiyordu aralarında. Zaman zaman birlikte köyleri dolaşıyor, kendileri ve öğretmenleri için yiyecek dileniyorlardı.'' ( sayfa 26)
*
'' Hiçbir şey öğrenilemeyeceğini öğrenmek için hayli zaman harcadım ve harcıyorum hala, dostum Govinda; şimdiye kadar öğrendiğim tek şey, hiçbir şey öğrenemeyeceğim oldu. İnanıyorum ki bizim ''öğrenme'' dediğimiz şey gerçekte yok. Tek bir bilgi var, dostum, bu da dört bir yandadır, bu da Atman'dır, benim içimde, senin içindedir bu da, her varlığın içindedir. Ve artık şuna inanıyorum ki, bu bilginin bilme isteğinden, öğrenme isteğinden daha azılı bir düşmanı olamaz.'' ( sayfa 29)
*
'' Bir insan gördüm, diye geçirdi içinden Siddhartha, bir tek insan gördüm şimdiye kadar önünde gözlerimi yere indirmeden duramadığım. Bundan böyle kimsenin önünde gözlerimi yere indirmeye niyetim yok., kimsenin.'' ( sayfa 45)
*
'' ''Peki ama, nedir senin öğretilerinden ve öğretmenlerden öğrenmek istediğin ve sana öğretmenlik edenlerin bir türlü sana öğretemediği?'' Ve şu yanıtı verdi soruya: '' Hikmetini ve iç yüzünü öğrenmek istediğim şey, Ben'di. Kurtulmak, alt etmek istediğim şey, Ben'di. Ama alt edemedim, sadece yanılttım, sadece kaçtım ondan, sadece saklanıp gizlendim. Doğrusu, dünyada bu Ben'im kadar, bu yaşıyor olduğum, başkaları gibi ve başkalarından ayrı biri olduğum, Siddhartha olduğum bilmecesi kadar kafamı başka hiçbir şey kurcalamadı. Ve dünyada kendim kadar, Siddhartha kadar az bildiğim başka hiçbir şey yok!'' (sayfa 47)
*
''Anlamını çıkarmak istediği bir yazıyı okuyan biri, işaretleri ve harfleri küçümsemez; yanılsama, rastlantı ve değersiz bir kabuk diye bakmayıp okur, inceler ve sever onları, her harf karşısında böyle davranır. Oysa dünya kitabını ve kendi varlığımın kitabını okumak isteyen ben ne yaptım, önceden varsaydığım bir anlam uğruna işaretleri ve harfleri hor gördüm, görüngüler dünyasına yanılsama, dedim; Kendi gözümü ve kendi dilimi nasılsa var olmuş değersiz nesneler saydım. Olamaz böyle şey, geride kaldı bu, artık uyandım, gerçekten uyandım ve ancak bugün açtım dünyaya gözlerimi.'' ( sayfa 49)
*
'' ''Güzel bir ırmak,'' dedi Siddhartha kayıkçıya.
''Evet,'' diye cevapladı kayıkçı, ''pek güzel bir ırmaktır, onu her şeyden çok severim. Sesine sık sık kulak verip dinlemişimdir, sık sık gözlerinin içine bakmışımdır. Her zaman bir şeyler öğrenmişimdir ondan. Bir ırmak insana çok şey öğretebilir.''
( sayfa 56)
*
'' Sevgi avuç açıp dilenilebilir, para pulla satın alınabilir, armağan olarak sunulabilir sana, sokakta bulunabilir, ama haydutlukla ele geçirilemez.'' ( sayfa 62-63)
*
Hiç kimse bir başkasının yürüdüğü yolda ne kadar ilerlemiş olduğunu göremez, haydutların ve zar atıp kumar oynayanların içinde bekleyen bir Buddha, Brahmanların içinde bekleyen bir haydut vardır. Yoğun bir meditasyonla zamanı yok etme, var olmuş olan, var olan, var olacak olan tüm yaşamı bir eşzamanlılık içinde görme olanağı ele geçirilir, böyle bir durumda her şey iyidir, her şey mükemmel, her şey Brahman'dır. Bu yüzden var olan her yer iyi görünüyor bana, ölüm yaşam gibi, günah kutsallık gibi, akıllılık aptallık gibi görünüyor, her şeyin öyle olması gerekir, her şey benim onayımı, benim istekliliğimi, benim sevecen rızamı beklemektedir, benim için iyidir o zaman, bana zararı dokunamaz. Günaha pek çok gereksinim olduğunu kendi bedenimde ve kendi ruhumda yaşadım, diretmekten vazgeçip dünyayı sevmeyi öğrenmek, onu kendi arzuladığım, kendi hayalimde yaşattığım bir dünyayla, kendi uydurduğum bir mükemmellikle karşılaştırmayıp nasılsa öyle bırakmak ve onu sevmek, gönülden onun içinde yer almak için şehvete, mal ve mülke, kendini beğenmişliğe gereksinim duydum, en rezilce umarsızlıklara kapılmayı gereksindim. ( sayfa 141)

Hermann Hesse - Öldürmeyeceksin

SANATÇI VE PSİKANALİZ

*
''Düşü görendi sanatçı, psikanalist ise görülen düşün yorumlayıcısıydı.'' (sayfa 121)
****
''...... Psikanaliz yolunda atılacak daha ilk adımlar insan için güçlü hatta muazzam bir yaşantı oluşturacak, insanı temelden sarsan bir durumla karşı karşıya bırakacaktır. NE VAR Kİ, BU SARSINTIYA DAYANIP DA AYNI YOLDA İLERLEMEYİ SÜRDÜRENLER KENDİLERİNİ HER ADIMDA DAHA ÇOK YALNIZLAŞMIŞ GÖRECEK, GELENEKLE GEÇMİŞTEN AKTARILAGELEN GÖRÜŞ VE DÜŞÜNCELERLE BAĞLARININ GİDEREK DAHA ÇOK KOPTUĞUNU HİSSEDECEKTİR.'' (sayfa 122-123)
****
''Psikanalizin bu eğitici, ileriye götürücü ve kamçılayıcı gücünden en çok yararlanacak bir kimse varsa, o da sanatçıdır. ÇÜNKÜ SANATÇI İÇİN EN ÖNEMLİ OLAN, DÜNYAYA, BU DÜNYANIN GELENEK VE GÖRENEKLERİNE ELDEN GELDİĞİNCE RAHAT BİR UYUM SAĞLAMAK DEĞİL, KENDİ KİŞİLİĞİNDEKİ BİRİCİKLİĞİ ELE GEÇİRMEKTİR.'' (sayfa 123)
****
''.......ilk kez Otto Rank, Schiller tarafından yazılıp bilinçaltı psikolojisini alabildiğine şaşırtıcı şekilde doğrulayan bir mektubun şu bölümüne değinmiştir. Üretkenliğindeki aksaklıklardan yakınan Körner'e yazdığı mektubunbu bölümünde şöyle der Schiller:
''Bana öyle geliyor ki şikayetlerin us'unun hayal gücünün üzerindeki baskısından kaynaklanıyor. US'UN HAYAL GÜCÜNDEN AKIP GELEN DÜŞÜNCELERİ ADETA DAHA KAPININ EŞİĞİNDE KARŞILAYIP PEK SIKI BİR DENETİMDEN GEÇİRMESİ ÖYLE ANLAŞILIYOR Kİ İYİ DEĞİL, TERSİNE RUHUN YARATICILIĞI AÇISINDAN ZARARLI BİR ŞEYDİR. ÖTEKİLERDEN SOYUTLANIP TEK BAŞINA ELE ALINAN BİR DÜŞÜNCE, ÇOK ÖNEMSİZ VE PEK ACAYİP GÖRÜNEBİLİR, AMA BELKİ HEMEN KENDİSİNİ İZLEYECEK DÜŞÜNCE ONU ÖNEMLİ KILACAK, BELKİ KENDİSİ GİBİ TEK BAŞLARINA AYNI ŞEKİLDE TATSIZ İZLENİM BIRAKABİLECEK OLAN BAŞKA DÜŞÜNCELERLE BELLİ BİR İLİŞKİ İÇİNDE GAYET TUTARLI BİR BÜTÜN OLUŞTURACAKTIR. BİR DÜŞÜNCEYİ, ÖTEKİLERLE İLİŞKİ İÇİNDE GÖREBİLECEK KADAR SABREDEMEYEN US, BU KONUDA BİR DEĞER YARGISI VEREBİLECEK KONUMDA DEĞİLDİR. yARATICI BİR BEYİNDE İSE, BANA ÖYLE GELİYOR Kİ, US HAYAL GÜCÜNÜN KAPILARININ ÖNÜNDEKİ NÖBETÇİLERİNİ GERİYE ÇEKER, DÜŞÜNCELER OLDUĞU GİBİ KARMAKARIŞIK DOLUŞUR US'TAN İÇERİ; ANCAK BUNDAN SONRASIDIR Kİ US O BÜYÜK DÜŞÜNCE KALABALIĞINI TOPLUCA ELE ALIP GÖZDEN GEÇİRİR.'' ( sayfa124)

HERMAN HESSE/ ÖLDÜRMEYECEKSİN