William Blake - Masumiyet ve Tecrübe Şarkıları (İngilizce Aslından Çeviren: Selahattin Özpalabıyıklar)

 
Arka Kapak
*
William Blake (1757-1827): İnsan duygularını yalın ve dolaysız bir biçimde anlatarak dneminde farklı bir ifade tarzı yaratan Blake, şair, ressam ve oymabaskı ustasıydı.
Şiir kitaplarının çoğunu kendi resimlemişti.
Duygu ve yaratılış olarak Püriten geleneğe bağlıydı.
Eserlerinde, özel mülkiyete, kilise kurumuna, devlete, yasalara, savaşa ve insanın kendine yabancılaşmasına yol açan çalışma biçimlerine karşı çıktı. Gözlem ve deneyimlerini zengin bir düş gücüyle aktaran William Blake, 1789'da yayımlanan Masumiyet Şarkıları'nda çocukluğun ve doğa ile iç içe yaşamanın hazzını, 1794'de yayımlanan Tecrübe Şarkıları'nda ise toplumsal kurumların baskısından duyulan bunaltıyı yansıtır.
*
MASUMİYET ŞARKILARI, 1789
*
Sunuş
*
Kaval çalarak ıssız vadiler iniyordum
Kavalımla neşeli şarkılar çala çala
Bir bulut üstünde bir çocuk gördüm.
Ve o şöyle söyledi gülerek bana.
*
Bana bir şarkı çal bir Kuzu için:
Ben de bir şarkı çaldım neşeyle,
Kavalcı o şarkıyı gene çalsana --
Ben de çaldım, ağladı işitince.
*
At elinden kavalını o mutlu kavalını
Neşeli şarkılarını kendin söyle sen,
Böylece söyledim aynı şarkıyı
O dinleyip sevincinden ağlarken.
*
Kavalcı şimdi artık otur da sen
Bir kitap yaz herkes okuyabilsin --
Böylece kayboldu gözümün önünden,
Ve ben içi boş bir kamış kopardım.
*
Ve bir köylü kalemi yaptım,
Ve boyadım temiz suyu,
Ve mutlu şarkılarımı yazdım,
Neşelendirmek için her çocuğu. (Sayfa: 2)

*

Küçük Kara Oğlan

*

Anam beni güneyin yabanında doğurdu,

Ve benim rengim kara, ama ah.! beyaz ruhum,

Bir melek gibi beyazdır İngiliz çocuğu;

Ama ben karayım sanki hiç ışık almamışım.

*

Anam bana bir ağacın altında öğretti

Ve günün sıcağında otururken orada,

Beni kucağına alıp öptü okşadı sevdi,

Ve doğuyu göstererek başladı anlatmaya.

*

Şu doğan güneşe bak: Tanrı orada yaşar

Ve ışığını verir ve sıcağını verir. Ve

Çiçekler ve ağaçlar ve hayvanlar ve insanlar

Sabah rahatlık alır öğleyin neşe.

*

Ve dünyada küçücük bir yere konulduk biz,

Sevgi ışınlarına dayanmayı öğrenelim diye.

Ve bu kara vücutlar ve bu güneşyanığı yüz

Bir bulut ve gölgeli bir ormandır sadece.

*

Çünkü ruhlarımız o sıcağa dayanmayı öğrenince

Bulut ortadan kalkacak duyacağız onun sesini,

Çıkın ormandan sevgim ve kaygım diyecek bize,

Neşelenin altın çadırımın etrafında kuzular gibi.

*

Böyle dedi benim anam ve öptü sarılıp bana.

Ben de küçük İngiliz çocuğuna diyorum şimdi.

Ben kara o beyaz buluttan kurtulunca ve etrafında

Neşeliyken Tanrı'nın çadırının kuzular gibi:

*

Onu sıcaktan ben koruyacağım o babamızın

Dizine neşeyle yaslanmaya katlanana dek.

Ve sonra durup gümüş saçına dokunacağım,

Ve onun gibi olacağım, o zaman beni sevecek. (Sayfa: 7-8)

Baca Temizleyici

*

Annem öldüğünde ben çok küçüktüm,

Ve babam beni sattığında daha dilim

Dönmüyordu bile bacacı sözüne. Şimdi işte

Bacanızı temizler ve uyurum is içinde.

*

Küçük Tom Dacre var ya, ağlamıştı kuzu sırtı gibi

Kıvır kıvır saçları kesilirken, ben de dedim ki,

Şşşt Tom boşver, çünkü kafan çıplak kaldığında

Bilirsin kurum zarar vermez beyaz saçına.

*

Ve böylece sakinleşti, ve tam o gece,

Tom uyurken öyle bir hayal görmüş ki,

Dick, Joe, Ned ve Jack, binlerce temizleyici,

Kapkara tabutlara konmuş hepsi,

*

Bir Melek gelmiş elinde parlak bir anahtarla,

Ve tabutları açıp hepsini bırakmış. Sonra

Yeşil bir düzlükten aşağı güle oynaya koşmuşlar,

Bir ırmakta yıkanmış ve Güneşte parlamışlar.

*

Sonra çıplak ve beyaz, bırakıp bütün çantaları arkada,

Bulutların üstüne yükselmiş, eğlenmişler rüzgârda.

Ve Melek Tom'a iyi bir çocuk olursa, Tanrı'nın ona

Baba olacağını söylemiş, ve üzülmeyeceğini bir daha.

*

Ve sonra Tom uyandı, biz de karanlıkta kalkıp

İşe gittik çantalarımızı fırçalarımızı alıp.

Sabah soğuktu ama Tom mutlu ve sıcaktı, gerek yok demek ki

Sıkıntıdan korkmasına kimsenin, yaparsa görevini. (Sayfa: 10-11)

*

Tanrısal İmge

*

Rahmet Merhamet Huzur ve Sevgiye,

Dua eder herkes sıkıntılı vaktinde:

Ve şükrederler Tanrı'ya

Bu latif erdemler karşılığında.

*

Çünkü Rahmet Merhamet Huzur ve Sevgi,

Aziz babamız Tanrı'dır:

Ve Rahmet Merhamet Huzur ve Sevgi,

Onun çocuğu ve kaygısı olan İnsandır.

*

Çünkü insan yüreği var Rahmetin

Merhametin, insan yüzü:

Ve Sevginin, kutsal insan sureti,

Ve Huzurun, insan giysisi.

*

Demek ki her iklimde her insan,

Başı dardayken dua ettiğinde,

Kutsal insan suretine dua eder

Rahmet Merhamet Huzur ve Sevgiye.

*

Ve herkes sevmelidir insan suretini,

Putperest, Türk ya da Yahudi.

Rahmet, Sevgi ve Merhametin yaşadığı yer,

Tanrı'nın da yaşadığı yerdir çünki. (Sayfa: 17)

*

TECRÜBE ŞARKILARI (SONGS OF EXPERİENCE) 1794

*

Yeryüzünün Cevabı:

*

''Kemiklerimi donduran,

Bu ağır zinciri kır

Özgür Aşkı sımsıkı bağlayan

Bencil.! kibirli.!

Sonsuz yasağı.'' (Sayfa: 31)

Kesek ve Çakıl (The Clod & The Pebble)

*

Aşk uğramaz memnun etmeye Kendini,

Ne de birazcık özenir kendine;

Ama başkası için bozar keyfini,

Cehennemin yeisinden bir Cennet kurar.

*

---Böyle söylüyordu sığırların

---Ayağından fırlamış bir Çamur Keseği;

---Ama deredeki bir Çakıltaşı,

---Neşeyle şakıdı şu ölçülü sözleri.

*

Aşk sırf Kendini memnun etmeye uğraşır,

Başkasını Kendi keyfine kurban eder:

Başkasının rahatının kaçmasından zevk alır,

Ve Cennete rağmen bir Cehennem kurar. (Sayfa: 32)

Kutsal Perşembe (Holy Thursday)

*

Görülecek kutsal bir şey mi bu

Zengin ve bereketli bir ülkede,

Bebekler yoksulluğa düşürülmüş,

Soğuk tefeci ellerle besleniyor.?

*

Bir şarkı mı ki bu titrek çığlık.?

Bir neşe şarkısı olabilir mi.?

Ve bunca çocuk yoksul.?

Burası bir yokluk ülkesi.!

*

Ve hiç parlamaz onların güneşi.

Ve tarlaları kurak ve çorak.

Ve yolları diken dolu:

Sonsuz kış vardır orda.

*

Çünkü her nerede güneş parlarsa,

Ve her nerede yağmurlar yağsa:

Ne bebekler aç kalırdı orada,

Ne de yoksulluk aklı sarsardı. (Sayfa: 33)

Baca Temizleyici (The Chimney Sweeper)

*

Küçük kara bir şey karlar içinde:

Bağırıyor bacacı.! bacacı.! kederli bir sesle

Nerde senin anan baban.? söyle bana.!

İkisi de kiliseye gittiler tapınmaya.

*

Çünkü ben mutluydum çimenler üstünde,

Ve gülüyordum kışın karları içinde:

Bana ölüm giysilerini giydirdiler,

Ve bu kederli şarkıyı öğrettiler.

*

Baktılar mutluyum, dans edip şarkı söylüyorum,

Bana zarar vermediklerini düşündüler:

Dua etmeye gittiler Tanrı'ya, onun Rahibine ve Kralına,

Bizim sefaletimizden bir cennet kuranlara. (Sayfa: 40)

EK (APPENDİX)

*

Tanrısal Bir İmge (A Divine Image)

*

Bir İnsan Yüreği var Kıyıcılığın

Ve Kıskançlığın bir İnsan Yüzü

Dehşetin Tanrısal İnsan Sureti

Ve Gizliliğin İnsan Giysisi

*

İnsan Giysisi dökme Demirdir

Kızgın Dökümhane İnsan Sureti.

İnsan Yüzü damgalanmış bir Ocak

Onun aç Gırtlağı İnsan Yüreği. (Sayfa: 66)